رفتار مصرف كننده در ايران و نظريه اقتصاد اسلامي

مصرف و رفتار مصرفي افراد در هر جامعه اي تحت تأثير عواملي همچون بيكاري، فقر، توسعه نيافتگي و همچنين اعتقادات و ارزش هاي حاكم بر آن جامعه مي باشند. از آنجايي كه مصرف و رفتار مصرفي متأثر از عوامل ارزشي و هنجاري نيز مي باشد؛ لازم است كه بعد هنجاري اقتصاد نيز در كنار بعد اثباتي مد نظر قرار گيرد و اين همان وجه تمايز اقتصاد اسلامي و اقتصاد متعارف مي باشد. بنابراين، اصلاح الگوي مصرف در اقتصاد اسلامي هم به سبب توسعه يافتگي و هم به سبب بعد خودسازي انسان و مهار تمايلات غريزي همچون خودخواهي، حرص، طمع و تجمل گرايي از اهميت خاصي برخوردار است و زمينه نظريه رفتار مصرف كننده، اقتصاد اسلامي به بيان مفروضات خاص خود مي پردازد. به منظور تبيين اين موضوع، در اين پژوهش ابتدا تفاوت ميان اقتصاد متعارف و اقتصاد اسلامي بيان شده و سپس مفروضات نظريه رفتار مصرف كننده اسلامي ارايه مي شود. سپس، به دليل اهميت موضوع در اقتصاد ايران اسلامي، با استفاده از پرسشنامه به جمع آوري اطلاعات از 420 پاسخگوي مسلمان از نقاط مختلف ايران و به روش توصيفي، به تحليل نتايج پرداخته شده است. نتايج نشان دهنده آن است كه ميان رفتار مصرفي رفتار مصرف كنندگان مسلمان ايراني و مفروضات نظريه رفتار مصرف كننده اسلامي، فاصله وجود دارد.