معرفي و تصحيح نسخۀ خطي شرح خطبة البيان به روايت مير شريف آملي

فاقد عنوان لاتين

خطبة البيان نام يكي از خطبه‌هاي منسوب به مولا علي(ع) است كه در خصوص صحت انتساب آن به ايشان، ديدگاه‌هاي مختلفي در طول تاريخ مطرح شده است. در اين خطبه، كلمات مسجعي بر زبان حضرت جاري شده است كه با ضمير «انا» آغاز شده و به شرح حال ايشان در مقام ولي و انسان كامل در حالت فناي في‌الله اشاره دارد. بدين سبب به شطحيات اهل تصوف و اقوال اهل غلو شباهت داشته و همواره مورد توجه صوفيان و فرقه‌هاي شيعه و باطنيه بوده است. از اين خطبه و شروح آن، نسخه‌هاي خطي بسياري در كتابخانه‌هاي ايران و كشورهاي ديگر وجود دارد. يكي از اين شروح متعلق به شخصي به نام مير شريف از سدۀ دهم هجري است كه تاكنون ناشناخته بوده است. از اين شرح، نسخه‌هاي متعددي با تفاوت‌هايي چند در دست است. نسخه‌اي كه نام مير شريف را در مقدمه و انتهاي خود دارد، به شمارۀ 1015 در كتابخانۀ دانشگاه تهران موجود است. در اين مقاله، ابتدا مير شريف و رسالۀ شرح خطبة البيان وي معرفي شده و پس از گزارش نسخه‌هاي مختلف برجاي‌مانده از اين اثر، تصحيح نسخۀ خطي شمارۀ 1015 اين رساله همراه با مآخذ آيات و روايات و اشعار و تفاوت‌هاي نسخه‌بدل از نظر مي‌گذرد.