معرفي و بررسي نسخۀ ‌خطي ديوان غزليات عالِمي دارابجردي، شاعر قرن دهم هجري

فاقد عنوان لاتين

مولانا ميرزا سهراب عالمي دارابجردي متوفاي 975 هجري قمري، از شاعران عهد شاه طهماسب صفوي است. ديوان غزليات برجاي‌مانده از وي نسخه‌اي منحصربه‌فرد است و با شمارۀ 290/6 در كتابخانۀ ملي ايران نگهداري مي‌شود. ميراث مكتوبي كه در عهد صفويان بر جاي مانده، بسيار است. عالمي دارابجردي در قرن دهم مي‌زيسته و سبك ادبي رايج در آن دوره، مكتب وقوع است؛ ليكن شيوۀ بيان وي در غزل‌سرايي به شيوۀ شاعران ماقبل خود، به‌ويژه سعدي، شباهت دارد. غزليات برجاي‌مانده از عالمي، نشان از مهارت و ذوق وي در سرودن غزل‌ دارد. چنان‌كه از محتواي ديوان برمي‌آيد، عالمي فردي خوش‌ذوق بوده و به استناد تذكره‌نويسان عالمي غزل را شورانگيز و عاشقانه مي‌سروده ‌است. در اين جستار، بر آنيم ضمن معرفي شاعر و نسخۀ‌خطي برجاي‌مانده از او، كاربرد فنون بلاغي و بديعي، رديف و قافيه، اوزان عروضي، ويژگي‌هاي زباني و فكري شاعر در غزلياتش را نيز بيان كنيم. ديوان غزليات عالمي دارابجردي در 979 هجري قمري كتابت شده ‌است؛ ليكن با توجه به افتادگي پايان ديوان، نام كاتب در دست نيست. تصحيح دست‌نوشتۀ مورد نظر با توجه به منحصر‌به‌فرد بودن آن، به‌صورت قياسي انجام گرفته است. روش استفاده‌شده در اين مقاله، روش توصيفي‌تحليلي است. از آنجا كه آثار ادبي هر ملت، آيينۀ تمام‌نماي فرهنگ و ادب آن ملت است و بخش مهمي از فرهنگ وتمدن هر ملت را تشكيل مي‌دهد، هدف نهايي اين پژوهش معرفي نسخۀ خطي مولانا ميرزا سهراب عالمي دارابجردي، معرفي شاعر و پرداختن به ويژگي‌هاي سبكي و ادبي نسخۀ ‌خطي است.