معرفي و نسخه‌شناسي مثنوي مركز ادوار (سرودۀ فيضي فياضي)

فاقد عنوان لاتين

شيخ ابوالفيض فيضي فياضي (954ـ1004ق) از شاعران پركار و از سرآمدان سخن پارسي در شبه‌قارۀ هند است. وي در همۀ فنون شاعري به‌ويژه مثنوي‌هاي داستاني توانايي و مهارت داشته و به پيروي از نظامي چند منظومۀ داستاني به نام‌هاي نل و دمن، سليمان و بلقيس، هفت كشور، اكبرنامه و مركز ادوار را پديد آورده است. مركز ادوار نخستين مثنوي از خمسۀ اوست كه در سال 993ق هم‌زمان با بخش‌‌هاي ديگر خمسه به سرودن آن پرداخت كه ناتمام باقي ماند. پس از مرگ فيضي، ابوالفضل علّامي، برادر وي، ابيات پراكندۀ اين مثنوي را جمع‌آوري كرد و مؤخره‌اي به نثر بر آن افزود. اين پژوهش به‌شيوۀ اسنادي، كتابخانه‌اي و توصيفي به معرفي اين مثنوي، مضامين و نسخه‌هايي كه از آن وجود دارد، مي‌پردازد. مركز ادوار كه «مبدأ فياض» و در بعضي نسخ «مرآت‌ قلوب» ناميده شده، اثري است كه بيش از هرچيز، رنگ‌وبوي مخزن‌الاسرار نظامي مي‌دهد، در عين حال از نكته‌هاي حكمي، اخلاقي و تعليمي و عرفاني خالي نيست. با توجه به سبك و شيوۀ بيان فيضي در اين مثنوي، مي‌توان او را يكي از مقلدان و نظيره‌گويان موفق نظامي ناميد.