اثر عصاره هيدروالكلي دانه گياه سياهدانه برپارامترهاي اسپرمي‌و اسپرماتوژنز در سميت القاء شده با ديازينون درموش صحرايي نر

زمينه و هدف: ديازينون حشره كشي ارگانوفسفره است كه در كشاورزي استفاده مي شود و با توليد راديكال هاي آزاد مي تواند بر باروري مردان تأثير بگذارد. به علت خواص آنتي اكسيداني تركيب هاي سياهدانه در مطالعه حاضر اثر عصاره هيدروالكلي سياهدانه بر اسپرماتوژنز در سميت القاء شده با ديازينون درموش صحرايي نر مورد بررسي قرار گرفت. روش بررسي: در اين مطالعه تجربي از30 موش نر بالغ نژاد ويستاراستفاده شد كه به شش گروه شامل؛ كنترل منفي بدون مداخله گروه شم، روغن ذرت و سالين دريافت كرد، گروه كنترل مثبت، سم ديازينون را با غلظت 16ميلي گرم بركيلوگرم دريافت كرد، تجربي 1و2 به ترتيب سم ديازينون را با غلظت16 ميلي گرم بر كيلوگرم و عصاره سياهدانه با غلظت 100 و 200 ميلي گرم بركيلوگرم دريافت كرد، تجربي 3 عصاره سياهدانه با غلظت 200 ميلي گرم بركيلوگرم دريافت كرد، تقسيم شدند. تمام تيمارها به مدت 2 ماه و به صورت گاواژ انجام گرفت. پس از 2 ماه پارامترهاي اسپرمي شامل تعداد، تحرك، حيات و مورفولوژي بررسي گرديد. هم چنين بافت بيضه جهت ارزيابي اسپرماتوژنز پس از برش گيري، به وسيله هماتوكسيلين ـ ائوزين رنگ آميزي گرديد. داده ها با استفاده از آزمون هاي آماري آناليز واريانس يك طرفه و آزمون تعقيبي توكي تجزيه و تحليل شدند. يافته ها: سم ديازينون با غلظت 16ميلي گرم بر كيلوگرم سبب كاهش معني داري در تعداد و تحرك اسپرم ها در مقايسه با گروه شم گرديد(p 0.01) (p 0.001)، اما تغيير معني داري بر حيات و مورفولوژي اسپرم ها در مقايسه با گروه شم نداشت. گروهي كه سم ديازينون و عصاره سياهدانه با دو غلظت100و 200ميلي گرم بر كيلوگرم را دريافت كردند در مقايسه با گروه ديازينون افزايش قابل توجهي در تعداد اسپرم ها نشان دادند(p 0.01) (p 0.001)، اما سياهدانه سبب تغيير معني داري بر روي تحرك اسپرم در حضور سم ديازينون نگرديد. بررسي بافت شناسي نشان داد تعداد سلول اسپرماتوسيت اوليه و اسپرماتيد در گروه دريافت كننده سم ديازينون در مقايسه با گروه شم كاهش معني داري داشت(0.05 p). در صورتي كه تعداد سلول هاي اسپرماتوگوني، اسپرماتوسيت اوليه و اسپرماتيد در گروه هاي تجربي 1و 2 افزايش معني داري در مقايسه با گروه ديازينون نشان داد(0.05 p). در گروه تجربي 3، عصاره سبب افزايش تعداد اسپرم در مقايسه با گروه شم گرديد(0.05 p)، اما تغييرمعني داري در بافت بيضه ايجاد نكرد. نتيجه گيري: نتايج نشان داد عصاره سياهدانه اثر حفاظتي بر بافت بيضه داشته و مي تواند موجب افزايش اسپرماتوگوني، اسپرماتوسيت اوليه، اسپرماتيد و تعداد اسپرم در سميت القاء شده با ديازينون گردد، اما تأثيري بر تحرك اسپرم ندارد.