اثر عصاره هيدرواتانولي گياه سياهدانه (Nigella Sativa L.) بر فرآيند التيام زخم پوستي در موش‌هاي صحرايي نر ديابتي

زمينه و هدف : زخم هاي پوستي از عوارض شايع ديابت است. استفاده از داروهاي گياهي تأثير مطلوبي در التيام زخم داشته است. هدف از اين مطالعه بررسي اثر عصاره هيدرواتانولي سياهدانه بر زخم پوستي در موش هاي ديابتي مي باشد. روش بررسي: اين مطالعه تجربي بر روي 49 سر موش صحرايي نر نژاد ويستار (به وزن تقريبي 250 ـ220 گرم) در قالب 7 گروه مساوي انجام شد. گروه سالم بدون درمان، سالم دريافت كننده فني توئين 1درصد، سالم تيمار شده با اسرين(شم)، ديابتي بدون درمان، گروه هاي ديابتي(دريافت كننده فني توئين 1درصد، عصاره هيدرواتانولي20 و 40 درصد سياهدانه) بودند. ديابت به وسيله استروپتوزوتوسين 60 ميلي گرم بر كيلوگرم القا شد. پس از بيهوشي، زخمي به ابعاد1*2 سانتي متر در ناحيه پشت همه حيوانات ايجاد شد و هر گروه تا زمان التيام كامل زخم تيمار مربوط به خود را دريافت كردند. جهت بررسي هاي بافت شناسي نمونه هاي بافتي تهيه شد. مساحت زخم هر سه روز يك بار اندازه گيري شد و داده ها با استفاده از آزمون آناليز واريانس يك طرفه و آزمون تعقيبي توكي تجزيه و تحليل شدند. يافته ها: متوسط زمان ترميم زخم براي گروه هاي ديابتي بدون درمان و ديابتي فني توئين به ترتيب 27 و 24 روز به طول انجاميد. در گروه هاي سالم بدون درمان و شم، سالم فني توئين التيام زخم به ترتيب در روزهاي 23، 24 و 21 تكميل شد. كوتاه ترين زمان التيام زخم مربوط به گروه هاي ديابتي تيمار شده با عصاره سياهدانه20 درصد( 18 روز) و 40 درصد (15 روز) بود. اين دو گروه هم چنين كم ترين ميانگين سطح زخم را در طول دوره بررسي داشتند و متوسط سطح زخم گروه هاي تيمار شده با عصاره سياهدانه با گروه كنترل خود اختلاف معناداري داشتند(0.05 p). نتيجه گيري: عصاره سياهدانه اثرات قابل ملاحظه اي بر روند التيام زخم در موش هاي صحرايي دارد. با توجه به خواص ضد التهابي و ضد ميكروبي سياهدانه مي توان گفت كه اين گياه در ترميم زخم هاي پوستي مؤثر است. مواد آنتي اكسيدان موجود در اين گياه سبب تسريع روند بهبود زخم در مقايسه با داروهاي رايج مي شود.