ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺬﻫﺒﯽ درﮔﯿﺮيﻫﺎي ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﯽ و ﺧﻮارزﻣﺸﺎه

ﺧﻮارزﻣﺸﺎﻫﯿﺎن ﺳﻠﺴﻠﻪ اي از ﺗﺮﮐﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺎل ﻫﺎي 491 ﺗﺎ 628 ﻫﺠﺮي ﺑﺮ ﻣﺤﺪودهاي وﺳﯿﻊ از وﻻﯾﺎت ﺷﺮق اﺳﻼم ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﺮدﻧﺪ آﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﺪت 137 ﺳﺎل ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﺷﺶ ﺗﻦ از ﺧﻠﻔﺎي ﻋﺒﺎﺳﯽ ﻣﻘﺎرن ﺑﻮدﻧﺪ. آﻧﺎن در اﺑﺘﺪا ﻣﻄﯿﻊ ﺳﻠﺠﻮﻗﯿﺎن ﺑﻮدﻧﺪ اﻣﺎ ﺑﺎ ﺿﻌﻒ ﺳﻠﺠﻮﻗﯿﺎن ﺑﯿﻦ آﻧﺎن و ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺳﻠﺠﻮﻗﯽ اﺧﺘﻼف اﻓﺘﺎد ﺑﺎ ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﯿﺪن ﻧﺎﺻﺮﻟﺪﯾﻦ ﷲ ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﯽ، ﺧﻠﯿﻔﻪ ﺑﺮاي از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن رﻗﯿﺒﺎن ﺧﻮد از ﺟﺬب ﮐﺮدن ﺳﺎﯾﺮ رﻗﯿﺒﺎن اﺑﺎﯾﯽ ﻧﺪاﺷﺖ. ﻟﺬا ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺧﻮارزﻣﺸﺎﻫﯿﺎن، ﺳﻠﺠﻮﻗﯿﺎن را ﺑﺮ اﻧﺪاﺧﺖ. ﺧﻮارزﻣﺸﺎﻫﯿﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻗﻠﻤﺮو و ﻣﺤﺪوده ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﺧﻮد در ﺻﺪد ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺧﻮد از ﻃﺮف ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﯽ ﺑﻮدﻧﺪ، ﻧﺎﺻﺮ ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﯽ از ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺳﻠﻄﻨﺖ آﻧﺎن ﺧﻮد داري ﮐﺮد. ﻟﺬا ﺑﯿﻦ ﺧﻮارزﻣﺸﺎﻫﯿﺎن و ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﯽ اﺧﺘﻼف ﺑﺮوز ﮐﺮد و ﻫﺮ ﯾﮑﯽ ﺳﻌﯽ در ﻧﺎﺑﻮدي دﯾﮕﺮ داﺷﺖ. از آن ﺟﺎ ﮐﻪ اﻗﻠﯿﺖ ﺷﯿﻌﻪ در اﯾﻦ زﻣﺎن ﻧﯿﺮوي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دادﻧﺪ ﻟﺬا دو ﻃﺮف ﺳﻌﯽ در ﺟﺬب ﺷﯿﻌﯿﺎن داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ از ﻗﺪرت آﻧﺎن ﺑﺮاي ﻣﺤﻮ ﺣﺮﯾﻒ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ. اﻟﻨﺎﺻﺮ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺷﯿﻌﯿﺎن ﮐﻨﺎر آﯾﺪ و وزراي ﺧﻮد را از ﺑﯿﻦ آﻧﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ، ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﺑﺎ ﻓﺮﻗﻪ اﺳﻤﺎﻋﯿﻠﯿﻪ ﻧﯿﺰ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮ ﻗﺮار ﮐﺮد و ﺗﻮاﻧﺴﺖ از ﻗﺪرت و ﻧﻔﻮذ آﻧﺎن در ﭘﯿﺸﺒﺮد اﻫﺪاف ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ. ﺧﻮارزﻣﺸﺎﻫﯿﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺟﺬب ﺷﯿﻌﯿﺎن ﺳﻌﯽ در ﺿﺮﺑﻪ زدن ﺑﻪ ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﯽ ﺑﻮدﻧﺪ. ﻟﺬا اﺧﺘﻼف ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯿﻦ ﻋﺒﺎﺳﯿﺎن و ﺧﻮارزﻣﺸﺎﻫﯿﺎن زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺷﯿﻌﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ از اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑﺮاي رﺷﺪ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ .

this article has no abstract