تأملي بر نقش آنيموس در زندگي و تاريخ مستوره

Consideration on the Role of Animus in Life and History of Mastura

ماه‌شرف خانم كردستاني متخلص به مستوره (1220ـ1264ق) پيشاهنگ زنان مورخ جهان اسلام، ميان دو خاندان فرهيخته و ديوان‌سالار قادري و وزيري پرورش يافت. او در سال 1244ق، به عقد ازدواج خسروخان اردلان (1240ـ1250ق) والي كردستان درآمد. مرگ خسروخان و حدوث بحران سياسي در كردستان، مستوره را بر آن داشت تا با نگارش تاريخ اردلان، عاملان بحران سياسي يعني واليه خانم و فرزندانش را نقد كند. شگفتا كه بخشي قابل تأمل از متن روايت مستوره، به‌رغم نقد هوويش (واليه خانم) روايتي مردانه است؛ از اين‌رو مسئله‌ي اصلي اين مقاله بر تأثير جنسيت در تاريخ‌نگاري مستوره مترتب شد. مقاله حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحقيق تاريخي و بهره‌مندي از آموزه‌هاي كارل گوستاو يونگ در جستار مؤلفه‌هاي آنيموس (مردِ درونِ زن) به انكشاف نقش آنيموس در شخصيت مستوره و تأثير آن در تاريخ‌نگاري وي بپردازد.

Mah Sharaf Khanoum Kurdistani, pen named Mastura (1220-1264 AH. /1805-1848 AD.), the pioneer of historian women of the Islamic world, raised between two educated and bureaucrat families of Qaderi and Waziri. In 1244 AH. / 1829 AD., she married Khosrow Khan Ardalan (1240-1250 AH. /1825-1835 AD.), the governor of Kurdistan. The death of Khosrow Khan and the occurrence of political crisis in Kurdistan encouraged Mastura to write the History of Ardalan and criticize the perpetrators of the political crisis, namely Walia Khanoum and her children. Surprisingly, a significant part of Mastura’ narrative, despite the critique of her rival wife (Walia Kahnoum), is a masculine narrative. Thus, the main issue of this article was the impact of gender on Mastura historiography. Using historical research method based on Carl Gustav Jung’s characteristics (masculine side of a woman), the aim of present paper is to explore the role of Animus in Masturachr('39')s character and its impact on her historiography,