امكانسنجي مراكز مبادله محصولات زراعي (بازار) در نواحي روستايي (مورد: دهستان سلطانآباد شهرستان خوشاب)

Feasibility Study of Agricultural exchange centers (market) in Rural Areas (Case: Soltan Abad District in Khushab Township Khorasan Razavi Province, Iran)

بازار در معناي سادهاش مكاني است براي مبادله كالا و تامين نيازمنديها اما به واقع، مفهومي است كه در تاريخ اجتماعي و اقتصادي جوامع كاركرد و جايگاه ويژهاي دارد. گستره بازار در تمامي سطوح به ويژه در مبادلات روستايي نمود دارد و از مسايل اساسي در روستاها نداشتن دسترسي مستقيم روستاييان به بازار خريد و فروش كالا است. هدف اين پژوهش امكانسنجي بازار محصولات زراعي در دهستان سلطانآباد شهرستان خوشاب است. پژوهش حاضر، رويكرد روششناسي تركيبي را دنبال كرده است. اطلاعات و دادههاي لازم از منابع كتابخانه­ اي و ميداني گردآوري شده، ابزار پژوهش نيز پرسشنامه است و روايي آن توسط متخصصين اين رشته مورد تاييد قرار گرفت. ازآنجايي كه سوالات تحقيق در دو گروه سوالات مكاني و غيرمكاني تنظيم شده است، براي ارزيابي سوالات پرسشنامه و سنجش مؤلفههاي پژوهش از آزمون رگرسيون چندگانه استفاده شد. حجم نمونه پژوهش شامل 170خانوار از دهستان سلطانآباد بود كه بر اساس فرمول كوكران تعيين شد. پرسشنامهها به روش نمونهگيري تصادفي از ميان چهار گروه هدف شامل: خريدارن و فروشندگان روستاها و شهر سلطانآباد تكميل گرديد. تجزيه و تحليل آماري دادهها در محيط نرمافزاري SPSS صورت گرفت. نتايج پژوهش نشان داد، مؤلفههاي اثرگذار در امكان سنجي بازارچههاي دوره­اي به ترتيب عبارت اند از: 1- بازاريابي سرمايه 2- نيروي انساني 3- بازاريابي توليدات 4-خدمات حمل و نقل و 5- توزيع نهاده­ها. همچنين، مقايسه شعاعي قدرت كشش بازار دهستان سلطان­آباد نسبت به شهرهاي فرا دهستاني و تعيين ميزان نفوذ بازار سلطان­ آباد در داخل دهستان نشان داد كه روستاهاي سوزنده و خوشاب از بيشترين مبادله با بازار شهر سلطانآباد برخوردارند. نتيجه و پيشنهاد نهايي پژوهش بر تقويت و توسعه بازار سلطانآباد و ايجاد بازارهاي دوره­اي در دو روستاي كيخسرو و نورآباد مستقر در دهستان تأكيد دارد.