بررسي فرايندهاي تضعيف در گويش لري باغملك: واج‌شناسي خود واحد

The Study of Lenition Processes in Lori Baghmalek Variety: Autosegmental Phonology

ﻫﺪف نوشتار پيش رو توصيف و تحليل برخي از فرايندهاي واجي تضعيف شامل سايشي­شدگي، همگوني، حذف و كشش جبراني براساس اصول واج­ شناسي خود ­واحد، يعني گسترش و قطع (مك­كارتي، 1988) در گويش لري باغملك است. روش پژوهش توصيفي - تحليلي است. به­منظور انجام پژوهش حاضر، ده مرد 60 تا 65 ساله و چهار زن 50 تا 55 سالة كم‌سواد و روستايي به‌صورت تصادفي انتخاب شدند و داده‌هاي زباني با استفاده از ضبط گفتار آزاد، مصاحبه با آن­ها و منابع كتابخانه­ اي موجود در ارتباط با گويش لري باغملك جمع­آوري شد؛ سپس اطّلاعات جم ع­آوري­شده با استفاده از الفباي آوانگار بين­المللي (آي­پي­اِي) آوانويسي و فرايندهاي واجي موجود در آن­ها براساس تقسيم­بندي كول (2007) استخراج و طبقه ­بندي شدند. سرانجام، تحليل قواعد براساس اصول واج­شناسي خودواحد شامل گسترش و قطع صورت گرفت. نتايج پژوهش نشان داد كه فرايند گسترش در قالب فرايندهاي سايشي ­شدگي و همگوني و فرايند قطع فقط در قالب حذف همخوان تحقّق مي­يابد. درنهايت، بررسي و تحليل داده ­ها نشان داد واج­شناسي غير خطّي خود­واحد، از كفايت توضيحي لازم براي تبيين و بازنمايي فرايندهاي واجي سايشي­شدگي، همگوني، حذف و كشش جبراني در گويش لري باغملك برخوردار است.

The purpose of this study is to describe and analyze some of the phonological processes of lenition including spirantization, assimilation, deletion, and compensatory lengthening based on the principles of autosegmental phonology, i.e. spreading and delinking (McCarthy, 1988) in Lori Baghmalek variety. The method of this research is descriptive-analytical. To this end, 10 men at the age of 60-65 years and 4 women at the age of 50-55 years were selected randomly and data were collected using free speech recording, interviewing, and available library resources about Lori Baghmalek variety. Then collected data were transcribed by using the "IPA" and the existing phonological processes were extracted and classified based on the division made by Kul (2007). Then, the analysis of the rules was done following principles of autosegmental phonology. The results of the research showed that the spreading process is realized in the form of spirantization and assimilation processes and the delinking process is manifested only in the form of consonant deletion. Finally, the analysis of the data indicated that non-linear autosegmental phonology has the necessary explanatory adequacy for the explanation and representation of the phonological processes of spirantization, assimilation, deletion,