تفسير روانشناختي از كانت نزد فريز

Fries’ Psychological interpretation of Kant

از همان سال دوم پس از انتشار " نقد عقل محض " ، تفسير تجربه گرا – روانشاختي از آن نيز آغاز گرديد؛ نخستين اين تفسيرها به " مرور گوتينگن " مشهور است. اين رويكرد تجربه گرا- روانشناختي اما در دهه آخر قرن هجدهم و اوائل قرن نوزدهم بود كه با فريز، هربارت و بنكه با قوت بيشتري مطرح گرديد. در اين ميان نقش فريز در طرح و اشاعه تفسير روانشاختي از كانت، بسيار برجسته تر است. تفسير روانشاختي بدان سبب كه زمينه‌ساز ظهور جريانهاي مهمي در انديشه نيمه دوم قرن نوزده و قرن بيست گرديده- جريان هائي همچون ناتوراليسم، ماترياليسم، روانشناسي‌گري پوزيتيويسم- از اهميت خاصي برخوردار است؛ اهميتي كه غالبا به دليل استيلاي روايت هاي نوهگلي از تاريخ فلسفه – كه بر سنت تفسيري ايده آليسم استعلائي از كانت به جاي تفسير روانشاختي صحه و تاكيد مي نهند – مغفول مي ماند. با عنايت به اينكه از كانت در دهه هاي بازپسين قرن بيست و پس از انتشار كتاب " مرزهاي حس استراسون در سال 1975 حياتي دوباره يافته است، ضرورت پرداختن به اين رويكرد تفسيري و چهره آغازين و برجسته آن – فريز – مضاعف مي‌گردد.

rom the second year after the publication of the Critique of Pure Reason, the empiricist-psychological interpretation of it began; the first collection of these interpretations was known as the Guttingen review. This psychological -empiricist approach was developed by Fries, Herbart and Benke with more intensity in the last decade of the eighteenth century and early nineteenth century. Meanwhile, Fries’ role in designing and promoting the psychological interpretation of Kant is much more prominent. Psychological interpretation has a special significance since it has prepared the ground for the emergence of important trends- such as naturalism, materialism, psychologism, and positivism- in the second half of the nineteenth century and the twenty-first century. However this significant approach usually is neglected due to the dominance of new-Hegelian narrations of history of philosophy- which instead of psychological interpretation, endorse the interpretive tradition of the transcendental idealism of Kant. Considering that Kant philosophy has revived in the latter decades of twenty-first century, particularly after the publication of Strawson’s the bounds of sense in 1975, it is needed to address this interpretive approach and its prominent figure, i.e. Fries.