تبيين رويكرد هرمنوتيكي ماري هسه در فهم مفاهيم علمي

Mary Hesse’s Hermeneutic Approach in Understanding Scientific Concepts; an Explanation

پژوهش حاضر از سه بخش تشكيل شده است: مرور رويكردهاي مطرح در فلسفه علم، طرح رويكرد هرمنوتيكي ماري هسه و در نهايت استنتاج ديدگاه هسه در رابطه با فهم مفاهيم علمي. بخش اول فضاي پسااثبات­گرايانۀ حاكم بر فلسفۀ علم در نيمۀ دوم قرن بيستم را ترسيم مي­كند تا در بخش بعدي، جايگاه رويكرد هسه در اين ميان وضوح بيش­تري داشته باشد. در بخش دوم مدل­ هايي كه هسه براي تبيين سازوكار پيش­رفت علم و نظريه ­هاي علمي مطرح كرده است، تشريح شده ­اند. دست­آوردهاي ديدگاه هسه براي فلسفۀ علم شامل تأكيد بر كاركرد تبييني استعاره در نظريه­هاي علمي، پيشنهاد واقع­ گرايي حداقلي به عنوان لازمۀ فعاليت علمي و نيز تبيين عينيت دوگانه براي علم مي­ شود.در مباحث مختلفي كه از سوي هسه مطرح شده است، مفاهيم علمي جايگاه مشخصي دارند و مي ­توان اين­گونه بيان كرد كه در رويكرد هسه: مفاهيم علمي تاريخ­مند هستند، نظري هستند ومي­توان آن­ها را به مثابۀ استعاره ­هايي در زبان استعاري علم به كار گرفت. در نهايت با توجه به ويژگي­هاي مفاهيم علمي، فهم افراد از اين مفاهيم متفاوت خواهد بود و علاوه بر آن، با توجه به پويايي زبان علم، فهم مفاهيم علمي پويا است.

This study consists of three parts: reviewing approaches in philosophy of science; presenting Mary Hesse’s hermeneutic approach and, finally, extracting Hesse's view on the understanding of scientific concepts. In order to clarify Hesse’s approach, we, in the first part, review the post-positivistic space of philosophy of science in the second half of the 20th century. In the second section, the models Hesse has proposed to explain the mechanism of science advancement and scientific theories are described. Emphasizing the explanatory function of metaphor in scientific theories, suggesting minimalistic realism as a requirement for scientific activity, and explaining the dual objectivity for science, are among the achievements of Hesse's view in philosophy of science. Scientific concepts have a certain place in Hesse's discussions, and it can be argued that, in Hessian approach, scientific concepts are historical and theoretical and can be used as metaphors in the metaphorical language of science. Finally, people's understanding of scientific concepts would be different according to the characteristics of the concepts. Also peoples’ understanding of scientific concepts is dynamic due to the dynamics of the language of science