طراحي الگوي راهبردي بين‌المللي‌سازي شركت‌هاي دانش‌بنيان ايراني

Designing a Strategic Model for Internationalization of Iranian Knowledge Based Enterprises

برونگرايي، تاكيد بر اقتصاد دانش­بنيان و حضور در بازارهاي بين­المللي جزء راهبردهاي كلان اقتصادي مقاوتي براي برون­رفت از معضلاتي همچون اشتغال، تورم و نرخ پايين رشد اقتصادي تعيين گرديده است. از سوي ديگر بررسي وضعيت صادرات شركت­هاي دانش ­­بنيان نشانگر نامطلوب بودن وضعيت آن­ها در عرصه كسب­وكار بين­المللي است؛ در اين پژوهش با مطالعه تجربه شركت­هاي دانش ­بنيان موفق در اين حوزه الگوي راهبردي براي كمك به بين ­المللي شدن اين شركت­ها ارائه شده است. پژوهش حاضر كاربردي، كيفي و با استفاده از استراتژي داده ­بنياد نظام ­مند انجام پذيرفته است. بدين منظور 17 مصاحبه عميق با مديران و نخبگان شركت­هاي دانش ­بنيان داراي تجربه كسب ­وكار بين ­المللي موفق انجام و با تحليل داده­ها بر اساس روش ­كدگذاري باز، محوري و انتخابي 96 مولفه احصاء گرديده است.تحليل داده­هاي پژوهش نشان مي­دهد كه تركيب سه دسته مولفه ­هاي علي منبع­ محور، شبكه ­محور و كارآفرين ­محور مي­تواند به پديده محوري حضور بين ­المللي پايدار شركت­هاي دانش ­بنيان منجر شود. همچنين مولف ه­هاي بافت سازماني، محيط ملي و فراملي بسترساز اين حضورند و مولفه ­هاي انساني و نهادي جزء عوامل مداخله­ گر محسوب مي­شوند. در اين ميان شركت­ها با اتخاذ راهبردهاي رشد­ مشتري­ مدارو رقابت فناورانه مي­توانند به پيامدهايي همچون شهرت، بقاء و رشد و ارتقاء تكنولوژيكي دست يابند. از اين­رو مي­توان نتيجه گرفت كه كاربست يك رويكرد خاص موجود در ادبيات بين ­المللي ­سازي شركت­ها براي بين­ الملل ي­سازي شركت­هاي دانش­ بنيان ايراني كارساز نبوده و يك رويكرد تلفيقي از تئوري­هاي منبع­ محور، كارآفرينانه و شبكه ­محور منطبق با شرايط كسب ­وكار ايراني لازم است. همچنين شركت­ها به منظور دستيابي به حضور موفق و پايدار بين ­المللي بايد رويكردي كنش­ گرانه و رقابت ي­پذير اتخاذ نمايند.

Extraversion, emphasis on knowledge-based economics, and presence in international markets have been identified as part of the Iran macroeconomic strategies to tackle issues such as unemployment, inflation and low economic growth rates. On the other hand, examination of export status of knowledge-based firms indicates that their status in international business is unfavorable. This study seeks to provide a strategic model to help the internationalization of these firms by studying the experience of successful knowledge-based companies in this field. The study is an applied, qualitative study using a systematic grounded theory strategy. For this purpose, 17 in-depth interviews with executives and elites of knowledge-based companies with successful international business experience were conducted and data were analyzed based on 96 component open, axial and selective coding methods. The analysis of the research data shows that the combination of three categories of source-based, network-based, and entrepreneurial-based components can lead to the pivotal phenomenon of sustainable international presence of knowledge-based firms. Components of organizational context, national and transnational environment are also underlying this presence, and human and institutional components are among the confounding factors. Meanwhile, by adopting customer-centric growth strategies and technological competition, firms can achieve results such as reputation, survival, growth and technological upgrading.