مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - گفتمان هاي اسلامي در تركيه نوين

چكيده فارسي :

مساله نوشتار حاضر شناسايي گفتمان هاي اسلامي در تركيه نوين است؛ تركيه اي كه در ظاهر و پس از حاكميت سكولاريسم تركي نبايد هويتي اسلامي در آن وجود داشته باشد ولي عليرغم آن، اسلام همچنان نقشي اساسي در تكوين هويت تركي دارد. در همين راستا سؤال اصلي تحقيق اين است كه گفتمان‌هاي اسلامي در تركيه نوين كدامند و چه مؤلفه‌هايي دارند؟ فرضيه اين تحقيق نيز اين است كه برخلاف ظاهر، سه گفتمان عمده اسلامي در تركيه وجود دارند كه دال مركزي همگي آنها، اسلام با متفرعات سكولاريسم و دموكراسي است. در اين تحقيق از روش تحليل گفتمان و اشاره به دال‌هاي اصلي و شناور استفاده‌شده است. يافته هاي تحقيق اشاره دارد كه تفاوت سه گفتمان عمده اسلامي در تركيه را مي‌توان در دال‌هاي مركزي آن‌ها يعني نوع نگاهشان به اسلام مشاهده كرد؛ گفتمان اسلام اجتماعي گولني بر اسلام غيرسياسي به‌عنوان دال مركزي خود تأكيد مي‌كند، در مقابل گفتمان اسلام سياسي اربكاني تنها دال مركزي خود را اسلام سياسي دانسته و بر حضور همه‌جانبه دين در اجتماع تأكيد دارد. البته گفتمان اسلام سياسي ليبرال نيز بر اسلام سياسي تأكيد مي‌نمايد ولي حاضر به قبول حضور همه‌جانبه دين در اجتماع نيست. همچنين از ميان اين سه گفتمان، گفتمان اسلام سياسي اربكاني به دليل نداشتن انسجام در منظومه گفتماني خود و تأكيد هم‌زمان بر اسلام سياسي همه‌جانبه و سكولاريسم درنهايت محبوبيت خود را ازدست‌ مي دهد؛ درحالي‌كه دو گفتمان ديگر با مفصل‌بندي صحيح گفتماني مي‌توانند محبوبيت بالايي در تركيه كسب نمايند.