پيوند زهد و حديث در كتاب الزهد ابن مبارك

The Connection between Asceticism and Ḥadith In Ibn al-Mubārk's Kitāb al-Zuhd

زهد به مثابه يك شيوه زندگي و يك نحوه سلوك اخلاقي در دو سده نخست هجري در بومهاي گوناگون جهان اسلام رواج داشت. در اين ميان، ابن مبارك نخستين كسي بود كه به گردآوري و دسته بندي روايات زهد پرداخت. وي محدثي بود كه كوشيد انديشه هاي زاهدانه را بر پايه روايات نظم بخشد و نظريه مند كند. آشنايي وي با انديشه هاي زاهدانه گوناگون و ديگر مكاتب اخلاقي رايج در بومهاي مختلف سبب شد وي در تبيين شيوه زهد سازگار با سنت اسلامي منابعي گسترده داشته باشد و ازاين رو، نظريه اي پذيرفتني براي طيفهاي گوناگون گراينده به زهد بازنمايد. در اين مطالعه بنا ست با شناسايي جريانهاي زهد هم عصر ابن مبارك، رد هر يك از آنها را در روايات كتاب الزهد وي بازجوييم. چنان كه خواهيم ديد، وي نخستين كسي است كه توانسته است معارف بومي زهد مكاتب مختلف را در هم آميزد و انديشه اي فرابومي بازنمايد.

Asceticism as a lifestyle and an Ethical way of conduct was very common in different areas of the Islamic world during the first two centuries. Meanwhile, Ibn al-Mubārk was the first Muslim scholar who collected and classified the Hadiths related to ascetic, he was a Hadith expert who tried to organize and systemize the ascetic thoughts based on Hadith collections. His familiarity with different ascetic views and various ethical schools common among different areas caused him to access different sources in establishing the ascetic method compatible with Islamic tradition and thus, presented a theory accepted by all schools active in this field. The present study aims at introducing the ascetic methods which were common at the time of Ibn al-Mubārak and tries to trace their signs back in the book of al-Zuhd. As you will notice, he is the first person who has been able to combine different local ascetic methods and present an Ultra-local view.