تبارشناسي دگرستيزي گروه‌هاي افراطي - تكفيري : گذار از ديگر دگرسازي به خود دگرسازي

Genealogy of Xenophobia among Takfiri-Extremist groups: Transition from Other Transformation to Self-Transformation

تمدن اسلامي در مراحل اوليه تكامل خود ضمن مرزبندي هويتي با كفار به‌عنوان دگر بيروني، نگاهي توام با تساهل و مدارا نسبت به اهل كتاب، اقليت­هاي ديني و قومي داشته است. اما به موازات زوال تمدن اسلامي و دورشدن از اسلام اصيل و مواجهه با غيريت­هاي بيروني و مهاجمي مانند مغولان و صليبيون و همچنين استيلاي تركان بر دستگاه خلافت و متعاقب آن، رواج رويكرد­هاي قشري و متصلب از دين، نگرش­هاي تكفيريِ دگرستيز گسترش يافت. اين رويكرد در ابتدا با هدف قراردادن دگر بيروني، سخت­ترين برخوردها را نسبت به آن از خود به نمايش گذاشت؛ اما در گذر زمان با تشديد اختلافات داخلي جهان اسلام، از دگرهاي بيرون از دنياي اسلام به ميان مذاهب اسلامي تغيير جهت يافت. در دوره معاصر نيز بنيادگراياني مانند القاعده، طالبان، داعش و... با بهره­گيري از اين ابزار، سخت­گيرانه­ ترين و خشو نت‌بارترين احكام را نسبت به مسلمانان، بويژه شيعيان صادر نموده­اند. دستاورد نوشتار پيش­رو آن است ­كه تكفير، تباري تاريخي در جهان اسلام دارد. در ابتدا، دامنه آن بسيار تنگ و محدود به كفار حربي بود اما با رشد انديشه­ هاي سلفي و بهره ­گيري عامل خارجي از آن، نه تنها گسترش يافت بلكه به ابزاري در جهت حذف هويت­ هاي رقيب تبديل شد.

Islamic civilization in its early days detected identity barriers with disbelievers as outsiders. Meanwhile, it showed tolerant and moderate attitude toward them. This factor led to spiritual extension and Islam durability among the residents of the Islamic newly conquered regions. But as Islamic civilization grew weak, getting away from original Islam and facing with external and aggressive otherness like Moguls, Crusaders and also dominance of Turks Caliphate System, extension of classes racked from Islam and xenophobic attitude among Takfiri group become widespread. This approach targeted outsiders from the beginning and represented the strictest treatment to them; but through time by with diversification of the derivations in Islamic world, Takfirist grew hostile toward other Islamic sects. In this paper we try to explain background of otherness and excommunication in the Islam world. It is elucidated that at the beginning the range of atheism and other definition was so narrow and restricted to Combat Unbelievers, but along with development of Salafi thoughts and using external factors, not only it was extended but it was turned into a tool for eliminating rival identities.