شرايط و فرآيندهاي موثر در مصرف برنامه‌هاي سياسي سرگرم‌كننده در ميان مخاطبان جوان

Conditions and processes affecting the use of political entertaining programs among young audiences

هدف اين مقاله شناخت ميزان تحقق بخش هايي از مباحث نظري و دغدغه هاي مطرح شده درباره پديده آميختگي سياست و سرگرمي در برنامه هاي سياسي سرگرم كننده در شبكه هاي تلويزيوني فارسي زبان با تمركز بر مخاطبان جوان اين برنامه ها است. محقق با بهره گيري از سه مفهوم «اطلاعات-سرگرمي»، «سياست-سرگرمي» و «نرمخبر» و دو نظريه «كاشت» و «استفاده و رضامندي» به الگوي مفهومي و نظري دست يافته و بر اساس آن به تحليل مخاطبان جوان اين برنامه ها در شهر تهران در زمينه ميزان مصرف، ويژگي هاي جمعيت شناختي، علاقمندي به سياست، انگيزه هاي مصرف، نحوه پيگيري، استفاده از منابع جايگزين اخبار و اطلاعات، مشاركت سياسي و گرايش سياسي مورد تحليل مي پردازد. بخشي از مهم ترين نتايج پژوهش نشان مي دهد كه برنامه هاي سياسي سرگرم كننده عمدتا به صورت مستقيم در تلويزيون ديده مي شوند و برنامه هاي پخش شده از تلويزيون داخلي محبوبيت بيشتري دارند. «اطلاع از رويدادها و اخبار» و «سرگرمي و گذران اوقات فراغت» مهم ترين انگيزه هاي مخاطبان از تماشاي اين برنامه ها بوده است. ميزان مصرف برنامه هاي سياسي سرگرم كننده با استفاده از منابع جايگزين اخبار و اطلاعات رابطه مستقيم دارد. تقريبا هيچ مخاطبي وجود ندارد كه از اين قبيل برنامه ها به عنوان تنها منبع اطلاعات و اخبار استفاده كند. بين ميزان مصرف برنامه هاي سياسي سرگرم كننده و ميزان مشاركت سياسي مخاطبان رابطه وجود دارد اما به لحاظ مفهومي و نظري، تاثيرگذاري تماشاي برنامه هاي سياسي سرگرم كننده بر ميزان مشاركت سياسي منتفي است. به صورت كلي نمي توان از تاثيرگذاري مشخصات جمعيت شناختي (جنسيت و تحصيلات) بر ميزان تماشاي اين برنامه ها سخن گفت، اگرچه اين رابطه درباره برخي از برنامه ها وجود دارد. يافته ها در مجموع نشان مي دهند كه بيشتر «افراد علاقمند به سياست» برنامه هاي سياسي سرگرم كننده را پيگيري مي كنند. ميزان مصرف برنامه هاي پخش شده از شبكه هاي ماهواره اي در ميان مخاطبان حامي جريان اصلاح طلب و ميزان مصرف برنامه هاي پخش شده از صداوسيما در ميان مخاطبان حامي جريان اصول گرا بيشتر است.

The purpose of this paper is to find out the extent of realizing some of the theoretical issues and concerns about integrating politics and entertainment in political programs in Farsi-language television. Using the three concepts of "infotainment", "politainment" and "soft news" and the two theories of "cultivation" and "use and satisfaction", the researcher achieved the conceptual and theoretical model and analyse young audiences of These programs in Tehran in terms of consumption, demographic characteristics, interest in politics, consumption incentives, how to track, use alternative sources of news and information, political participation, and political tendency. Part of the most important research results show that political entertainment programs are mostly seen directly on TV, and broadcasts from domestic television are more popular. "Notification of events and news" and "Entertainment and spending leisure time" have been the most important motivations for the audience to watch these programs. The amount of political entertainment utilization is directly linked to the use of alternative sources of news and information.