عنوان مقاله :
نمودهاي تعزيه بر روي نقاشي‌هاي ديواري بقعه‌هاي گيلان بر اساس ديدگاه پانوفسكي
پديد آورندگان :
رئوف، سولماز دانشگاه تربيت مدرس , نيستاني، جواد دانشگاه تربيت مدرس , موسوي، مهدي دانشگاه تربيت مدرس
كليدواژه :
تعزيه , بقاع , نقاشي ديواري , عاشورا , گيلان , پانوفسكي
چكيده فارسي :
تعزيه، نمايشي براي بزرگداشت رشادت امام حسين (ع) و يارانش در واقعه كربلا و از مهم‌ترين آيين‌هاي مذهبي و كامل‌ترين گونه نمايش سنتي و مردمي ايران است. تعزيه از نظر لغوي به معني اظهار همدردي، سوگواري و تسليت است. شكل رسمي اين سوگواري، براي نخستين بار در زمان آل بويه صورت گرفت و در حد فاصل زماني قرن 11_13 ش عموميت بيشتري يافت.
در استان گيلان، بقعه‌هايي است كه بر ديوار بسياري از آنها نقاشي‌هايي بر روي گچ با موضوع شرح مصائب وارده بر امام حسين (ع) و اصحاب ايشان در روز عاشورا و نيز نقوش ديگري چون فرشتگان، معراج پيامبر همراه براق و ... باقي است. تمامي اين نقوش با مضاميني كه در تعزيه‌ها مطرح است مشتركند. علاوه بر اين تعدادي از مضامين با آنچه در متون تاريخي آمده منطبق نيستند و تنها وجه اشتراك آنها با متون مربوط به تعزيه است. پرسش پژوهش حاضر بدين قرار است: بازتاب مراسم تعزيه در نقاشي‌هاي بقعه‌هاي منطقه چگونه است؟ عوامل اجتماعي حاكم بر دوره قاجار چه تاثيري در به وجود آمدن اين نقوش داشته است؟ـ هدف از اين تحقيق روشن ساختن ميزان نمادهاي تعزيه در نقاشي‌هاي بقعه‌هاي گيلان و شرايط اجتماعي حاكم در دوره قاجار است. رويكرد نظري اين پژوهش، شمايل‌نگاري و شمايل‌شناسي بر اساس ديدگاه پانوفسكي است. با استفاده از اين رويكرد، به تفسير تصاوير موجود بر بقعه‌هاي گيلان و ارتباط آنها با يكديگر مي‌پردازيم. روش تحقيق بر مبناي گردآوري اطلاعات به صورت ميداني (مشاهده بقعه‌ها) و اسنادي (منابع كتابخانه‌اي) است.
چكيده لاتين :
this article has no abstract
عنوان نشريه :
جستارهاي تاريخي
