بررسي تنوع ژنتيكي گونه‌هاي تمشك (.Rubus spp) در استان گلستان با استفاده از نشانگر AFLP

Assessment of Genetic Variation of Rubus spp. in Golestan Province using AFLP Markers

جنس تمشك (Rubus) از خانوادۀ Rosaceae حدود 750 گونه در دنيا دارد كه 8 گونه و 5 دورگۀ آن از ايران گزارش شده است. پژوهش حاضر به‌منظور ارزيابي تنوع ژنتيكي 21 جمعيت از 6 گونۀ جنس Rubus در نقاط مختلف استان گلستان با استفاده از 9 تركيب آغازگري AFLP انجام شد. نرم‌افزارهاي Excel و Pop Gen به‌منظور تجزيه‌و‌تحليل داده‌ها استفاده شدند. ماتريس تشابه و تجزيۀ خوشه‌اي با نرم‌افزار Past محاسبه و نمودار بر اساس الگوريتم و UPGMA با استفاده از ضريب تشابه جاكارد ترسيم شد. بر اساس نتايج پژوهش حاضر، 8 تركيب (از 9 تركيب آغازگر بررسي‌شده‌) چندشكلي مناسبي نشان دادند. از بين تركيب‌هاي آغازگري، M160-E110 با مقدار 203/0، بيشترين ميزان تنوع ژنتيكي را نشان داد و براي بررسي تنوع ژنتيكي بهتر است. آغازگرها در مجموع توانستند 505 مكان را شناسايي كنند كه 277 مكان از آنها، چندشكلي نشان دادند. بر اساس نتايج نمودار، جمعيت‌هاي مطالعه‌شده به دو گروه تقسيم شدند و جمعيت‌هاي ناحيۀ خزري و ايراني - توراني تا حدودي از جمعيت‌هاي متعلق به ناحيۀ خزري جدا شدند. طبق نتايج تجزيۀ ارتباط، بيشترين تعداد نشانگرها با صفت‌هاي طول دمبرگ، طول برگچۀ انتهايي، طول برگچۀ جانبي، طول گل‌آذين، عرض برگچۀ جانبي و طول دمگل ارتباط داشتند. نتايج پژوهش حاضر نشان دادند نشانگر AFLP كارايي زيادي در جداسازي جمعيت‌هاي گونه‌هاي بررسي‌شده از جنس Rubus دارد.

The genus Rubus, from the family ofRosaceae Juss, has about 750 species worldwide, of which 8 species and 5 hybrids have been reported from Iran. The present study was conducted to evaluate the genetic diversity of 21 populations of 6 species of Rubus from different parts of Golestan province using 9 AFLP primer combinations. Excel and Pop Gen software were used for data analysis. Similarity matrix and cluster analysis were used by PAST software. The dendrogram was plotted based on unweighted pair group method with arithmetic average (UPGMA), using Jaccard's similarity coefficient. The results showed that eight out of nine selected primer combinations had appropriate polymorphic primer combinations. M160-E110 with 0.203 had the highest genetic variation among all used markers. All selected primer combinations found 505 position and 277 loci locations. Based on the results of the dendrogram, the studied populations were divided into two groups. Based on the results of the dendrogram, the studied populations were divided into two groups and the Caspian-Irano-Turanian populations were partially separated from the Caspian populations. According to the results of correlation analysis, the highest number of markers were related to traits of petiole length, terminal leaflet length, lateral leaf length, inflorescence length, lateral leaf width, and peduncle length. Results showed that AFLP marker was highly efficient in the separation and isolation of populations of species of Rubus species in this study.