بررسي نقش نهادهاي مديريت سرزميني در تاب‌آوري ناحيه‌اي با تأكيد بر مخاطرات ناشي از نوسانات آب و هوايي (محدوده مورد مطالعه: بناب)

The Role of Spatial Management Institutions in Area Resiliency with an Emphasis on Climatic Fluctuation Risks (A Case Study of Bonab)

اين پژوهش در راستاي تبيين نقش مديريت شهري در ارتقاء ميزان تاب‌آوري مكان (در مقياس ناحيه‌اي) در برابر مخاطرات ناشي از تغييرات آب و هوايي انجام گرفته است. راهبرد حاكم بر پژوهش استقرايي بوده و نوع آن، توصيفي-تحليلي است. متغير ظرفيت عملكرد‌هاي نهادهاي مربوط به مديريت فضاي جغرافيايي (شامل نهادهاي ذي‌مدخل در مديريت شهر و روستاهاي پيرامون شهر بناب) به عنوان متغير مستقل در نظر گرفته شد. بر اساس ديدگاه نظري و چهارچوب هيوگو (2005-2015)، در«سيزده بعد» مورد بررسي قرار گرفت. كاهش مخاطرات ناشي از نوسانات اقليمي به‌منظور افزايش ميزان تاب‌آوري ناحيه‌اي نيز در «شش بعد» مورد سنجش و تحليل قرار گرفت. جامعه آماري پژوهش، كليه خبرگان استاني و شهرستاني دخيل در مديريت فضاي ناحيه‌اي بناب (شهري-روستايي) بودند كه به شيوه كل شماري مورد پرسش قرار گرفتند. از آزمون‌ آماري k.s به منظور بررسي ميزان برازش نمونه‌هاي آماري، و از آزمون تي تك نمونه ­اي (T-test) به منظور سنجش مطلوبيت اصول مرتبط با چهارچوب هيوگو استفاده شد. همچنين براي سنجش ميزان تأثيرگذاري متغير مستقل (و ابعاد مختلف آن) بر متغير وابسته، از معادلات ساختاري، تحليل عاملي و تحليل مسير استفاده گرديد. يافته‌ها نشان داد كه از بين معيارهاي سيزده‌گانه مربوط به مديريت شهري-روستايي جهت تاب‌آوري فضاي ناحيه‌اي در بناب، «قابليت دسترسي به اطلاعات مربوط به بلايا در تمامي سطوح براي ذينفعان»؛ «وجود سيستم‌هاي هشدار سريع در رابطه با كاهش خطرپذيري»؛ «برقرار نمودن برنامه‌هاي آمادگي در برابر بلايا و برنامه‌هاي احتياطي در تمامي سطوح اداري» از نظر مديران مرتبط با مديريت فضاهاي شهري-روستايي داراي بيشترين تأثيرگذاري در راستاي مقابله با مخاطرات ناشي از تغييرات آب و هوايي منطقه و تاب‌آور نمودن منطقه دارد. خروجي معادلات ساختاري و تحليل مسير در خصوص بررسي ميزان اثرات مستقيم و غيرمستقيم «ابعاد مختلف مربوط به تغييرات آب وهوايي» بر «مديريت تاب‌آوري شهري–منطقه‌اي» نشان داد كه ارزش كمي شاخص‌هاي GFI و AGFI به ترتيب برابر 0/91 و 0/90 مي‌باشد؛ لذا مدل ارائه‌شده، از برازش مناسبي برخوردار است. در نهايت، يافته‌ها نشان داد كه مخاطرات ناشي از عوامل شش‌گانه‌ي اقليمي، با ضريب تأثير كل 0/76، بر مديريت تاب‌آوري شهري-منطقه‌اي شهرستان بناب تأثير مي‌گذارد.

We witness cities high risk taking in recent years as a result of climate changes. Climate changes result in higher temperatures, rising sea levels, severe storms and increased droughts. However, reduced risk and vulnerability were ignored. The research method is survey and its logic is inductive and its most important advantage is interoperability of the obtained results. The SPSS and Lisrel Software are used for data analysis and statistical tests and Arc GIS software were used in order to display spatial maps. In this study, spatial management institutions variable including institutions and stakeholders of Bonab city and surrounding villages management was considered as dependent and endogenous variable was measured and analyzed in thirteen dimensions based on Hyogo vision and Framework. The reduced risks of climate fluctuations were measured and analyzed in six dimensions in order to increase the region's resiliency as exogenous variable. Output calculations based on single-sample t-test (T) indicated that urban- regional management principles were unfavorable in the study area and generally in spatial management dimension. The casual network that is determined by structural equations is 2.32 based on X2 / DF value and since the obtained value is smaller than 3, it shows that the model fitness is appropriate. The root mean square error of approximation (RMSEA) must be less than 0.08 that is equal to 0.063 in the proposed model. GFI (goodness of fit index) and (adjusted goodness of fit index) AGFI indices are equal to 0.91 and 0.90 respectively that must be greater than 0.80. The results of five indices are presented including increased comparative fit, relative fitness, Bentle Bonett normative fit, and Tucker-Lewis fit and comparative fit index based on data goodness of fit and structural model.