جغرافياي اقتصادي و اهميت شبكه هاي محلي دانش در خوشه هاي صنعتي؛ مورد مطالعه خوشه نفت، گاز و پتروشيمي خوزستان

Economic Geography and Importance of Local Knowledge Networks in Industrial Clusters; the Case of Khuzestan Oil, Gas and Petrochemical Cluster

در سال هاي اخير توجه روزافزوني به نقش شبكه هاي دانش در رشد اقتصادي مناطق شده است. باور عمومي بر اين است كه رشد منطقه اي تا حدود زيادي تابع ارزش خلق شده درون شبكه هاي محلي دانش توسط بازيگران متعدد (بنگاه هاي صنعتي، نهادهاي دانشي و نهادهاي دولتي) است. تعامل هاي ميان اين بازيگران در شبكه هاي محلي اتفاق مي افتند. هدف از اين مقاله درك بهتر شبكه هاي محلي دانش به عنوان عامل مهم رشد منطقه اي و بررسي نقش نهادهاي دانشي منطقه در اين شبكه هاست. در اين تحقيق، براي ارايه شواهد تجربي از ويژگي هاي شبكه هاي محلي دانش و نقش دانشگاه ها، مراكز تحقيقاتي و نهادهاي حمايتي در آنها، از مطالعه موردي با رويكرد تحليل شبكه هاي اجتماعي و نيز به منظور جمع آوري داده هاي تجربي دست اول از روش پيمايش نوآوري و پيمايش شبكه استفاده شده است. نتايج اين تحقيق نشانگر ساختار متفاوت شبكه هاي رصد و پايش، جابه جايي نيروي كار و همكاري است. همچنين، نهادهاي دانشي منطقه در هر يك از شبكه هاي دانشي خوشه صنعتي از جايگاه متفاوتي برخوردارند. از ميان تعاملات بنگاه ها با نهادهاي دانشي بيشترين تعداد ارتباطات به تعامل با دانشگاه هاي منطقه تعلق دارد. همچنين، دانشگاه هاي محلي مهم ترين منبع جذب نيروي كار تحصيلكرده در منطقه محسوب مي شوند. اما ميزان همكاري ها ميان بنگاه هاي صنعتي و نهادهاي دانشي بسيار كم رنگ است. به طور كلي، بنگاه هاي داراي واحد رسمي تحقيق و توسعه در مقايسه با واحدهاي فاقد واحد تحقيق و توسعه، در هر سه شبكه دانشي، حضور پررنگ تري دارند.

In recent years, more attention has been paid to the role of knowledge networks in the economic growth of regions. It is widely believed that regional growth is largely dependent on the value created within local knowledge networks by multiple actors (firms, knowledge institutions, and public institutions). Interactions between these actors take place within local networks. The purpose of this study is to better understand local knowledge networks as an important determinant of regional growth and to investigate the role of knowledge institutions in these networks in a cluster. In this study, a case study with the social network analysis approach was adapted to provide empirical evidence of the characteristics of local knowledge networks and the role of universities, research centers, and support institutions. Innovation survey and network survey methods were used to collect primary data. The results of this research show the structural difference in monitoring, labor mobility, and collaboration networks, and also the different positions of knowledge institutions in each knowledge networks. Among the linkages of firms with knowledge institutions, the largest number of ties is related to interactions with universities in the region. Also, local universities are the most important source of recruitment of skilled personnel in the region. But the level of collaboration and monitoring between industrial firms and knowledge institutions is low. Firms with formal R&D units are more active in knowledge networks, overall.