اثر تركيب هاي مختلف هورموني بر ماده زايي توده هاي تره ايراني در محيط درون شيشه اي

-The effect of various growth regulator compounds on gynogenesis of Allium ampeloprasum Taree group in vitro

سبزي تره ايراني در زنجيره غذايي مردم ايران از جايگاه ويژه اي برخوردار است و توده‌هاي زيادي از آن با ويژگي‌هاي متفاوت در مناطق مختلف ايران كاشته و سازگاري يافته اند. لذا به منظور به‌نژادي در اين سبزي، آزمايشي به ‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاٌ تصادفي با سه تكرار و در هفت توده منتخب انجام پذيرفت. از تركيب هاي مختلف تنظيم‌كننده‌ رشد 2,4-D به غلظت‌هاي صفر، 2، 4 ميلي‌گرم بر ليتر و BA با غلظت صفر، 2، 4 ميلي‌گرم بر ليتر در محيط كشت‌ها استفاده گرديد. تيمارها بر چتر گل هاي باز نشده انجام شد و درصد رويان‌زايي، درصد باززايي، درصد بقا، درصد شيشه‌اي شدن، درصد كالوس‌زايي ريزنمونه ها و تعداد گياهان هاپلوئيد مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد توده شادگان در محيط كشت حاوي4 ميلي گرم در ليتر BA و 2 ميلي گرم در ليتر 2,4-D داراي بيشترين درصد رويان‌زايي(81/12%) و درصد باززايي(6/12%) بود. در توده اراك بيشترين درصد كالوس زايي (51/0%) و در توده شادگان كمترين (16/0%) ميزان مشاهده شد. از مجموع 42525 گل كشت شده، 1001 رويان(35/2 %) و 972 باززائي(1/97 %) و 946 گياه (5/94%) بقا يافتند. در مجموع هفت گياه هاپلوئيد به دست آمد كه بيشترين تعداد هاپلوئيدي مربوط به توده گيلان به تعداد 4 گياه از مجموع 6075 گل كشت شده و در محيط كشت داراي4 ميلي گرم در ليتر BA و 2 ميلي گرم در ليتر2,4-D بود.

Persian leek (Allium ampeloprasum) has a special place in Iraninan's food chain. Many accessions by different characteristics have been cultivated and adapted in different regions of Iran. In order to investigate the breeding of this vegetable, an experiment was conducted in a randomized complete block design in three replications. For this purpose, 7 accessions of Persian leeks were selected. Various growth regulator componds2, 4 D at 0, 2 and 4 mg/lit and BA with 0, 2 and 4 mg/l were used in culture medium. The treatments were done on unopened flowers' umbrella and embryogenesis, regeneration and callus percentages of micro samples and the number of haploid plants were measured. The results indicated that Shadegan accessions in culture medium including 4 mg/l BA and 2 mg/l D-4,2 had the highest Percentage of embryogenesis (12.81 %) and regeneration (12.6%). The highest percentage of callus (0.51%) and lowest percentage of callus (0.16%) have been observed in arak and shadegan accession, respectively. Out of 42525 flowers cultivated, 1001 embryo (2.35%), 972 regenerate (97.1%) and 946 plants (94.5%) have survived. Eventually, seven haploid plants were observed. The highest number of haploid was observed in culture medium with 4 mg /liters BA and 2 mg/liters 2.4.D. in Guilan accession.