كليدواژه :
ايران , عراق , منزلت ژئوپليتيكي , ژئوپلتيك شيعه , امنيت ملي
چكيده فارسي :
با پيروزي ا نقلاب ا سلامي ا يران ديپلماسي پويا و تازه اي در قبال مسئله خاورميانه در پيش گر فت . بنا به اعتقاد بسياري از كارشناسان در را ستاي اين ديپلماسي پو يا برحسب شنا سه هاي ژ ئو پليتيكي تعر يف شده در دكترين سياست خارجي ايران(بالاخص تعلقات و نگراني هاي ژئو پليتيكي) كشور عراق در كانون توجهات ايران قرار دارد. در اين مقاله تلاش شده است مناسبات تهران با عراق جديد در سه حوزه متفاوت (مناسبات با شمال عراق، مناسبات با شيعيان و مناسبات با اهل تسنن) مورد بررسي و تحليل قرار گيرد. نتايج نشان مي‌دهد دولتمردان ايران سعي دارند از يك طرف طي توسعه مناسبات با شيعيان و دولت مركزي با استفاده از عنصر مذهب و ايدئولوژي در سياست خارجي، قدرت سياسي و نظامي خود را به عنوان بازيگر اول ژئوپليتيك شيعه در منطقه و جهان افزايش دهند و از سوي ديگر با توسعه مناسبات با اقليم كردستان عراق طي تنظيم مناسبات دوجانبه و چندجانبه با اكراد، تركيه در اين حوزه سوپاپي براي امنيت ملي خود فراهم نمايند تا اولاً از ميزان تهديدات ناشي از اين منطقه بر امنيت ملي ايران بكاهند و ثانياً با حلقه وصل شدن بين اكراد و شيعيان و تعميق روابط آنها ميزان تأثيرگذاري ايران بر صحنه عراق و منطقه را افزايش دهند. نتايج نشان مي‌دهد ايران در توسعه مناسبات با اهل تسنن به علت ماهيت ساختاري، استفاده از عنصر مذهب در سياست خارجي، سابقه تاريخي چالش‌هاي مذهبي در منطقه و... به سان دو عرصه ديگر موفق نبوده است و از تحكيم پيوند‌هاي شيعي سني در جهان اسلام بر محوريت منزلت ژئوپليتيكي ايران به خصوص پس از تحولات سوريه طي سه سال گذشته موفقيت چنداني حاصل ننموده است.
چكيده لاتين :
With the victory of the Islamic Revolution of Iran, a dynamic and new diplomacy on
Middle East issues took place. According to many experts, in line with this dynamic
diplomacy, according to the geopolitical identities defined in Iran's foreign policy
doctrine (especially the geopolitical affiliations and concerns), Iraq is in the center of
Iran's attention. In this article, an attempt has been made to examine and analyze
Tehran's relations with the new Iraq in three different areas (relations with northern
Iraq, relations with the Shiites, and relations with the Sunnis). The main question of
this article is what are the geopolitical foundations of Iran's relations with the new
Iraq? The method of this article is descriptive-analytical. The data required for the
paper are collected from library sources and scientific research papers, as well as
strategic documents. The results of the article show that the Iranian men's government
is trying to increase its political and military power as the first Shiite geopolitical actor
in the region and the world by developing relations with the Shiites and the central
government using the element of religion and ideology. On the other hand, by
developing relations with the Iraqi Kurdistan Region during the establishment of
bilateral and multilateral relations with the Kurds, they will provide a valve for their
national security in this area. Iranians and Shiites and the deepening of their relations
the extent of Iran's influence on the Iraqi scene Q and increase the area. The results
show that Iran has not been as successful in developing relations with Sunnis due to its
structural nature, use of the element of religion in foreign policy, historical background
of religious challenges in the region, etc., as in two other areas. On the basis of Iran's
geopolitical status, especially after the developments in Syria over the past three years,
little success has been achieved.
