ارزيابي گذشته‌نگر ميزان پرتوگيري با استفاده از روش رنگ‌آميزي هيبريدي فلورسانس و بررسي آسيب‌هاي پايدار كروموزومي

Retrospective assessment of radiation dose by Fluorescence In Situ Hybridization and evaluation of stable chromosomal aberrations

هدف دزسنجي زيستي، تخمين ميزان پرتوگيري افراد پرتوكار و يا درگير در سوانح مختلف پرتوي با استفاده از ميزان تغييرات در شاخص‌هاي زيستي است. روش‌هاي سيتوژنتيكي، از شايع‌ترين و كاربردي‌ترين روش‌هاي دزسنجي زيستي هستند. در موارد پرتوگيري مزمن يا دراز‌مدت‌، روش‌ سيتوژنتيك هيبريدي فلورسانس مورد استفاده قرار مي‌گيرد كه در آن، بررسي تعداد آسيب‌هاي‌ پايدار كروموزومي، معياري براي تخمين ميزان پرتوگيري افراد است. هر آزمايشگاه دزسنجي زيستي، براي تخمين صحيح و دقيق ميزان پرتوگيري، بايد منحني كاليبراسيون اختصاصي براي انواع مختلف پرتو در دزها و آهنگ دزهاي مختلف را تهيه كند. در اين تحقيق، پس از نمونه‌گيري از خون دو مرد سالم و غير سيگاري، نمونه‌ها تحت تابش دزهاي 5/0 تا 2 گري اشعه ايكس ساطع‌شده از دستگاه شتاب‌دهنده خطي قرار داده و پس از جداسازي لنفوسيت‌هاي خون محيطي و كشت سلولي، گستره متافازي آن‌ها تهيه شد. پس از انجام رنگ‌آميزي هيبريدي فلورسانس بر روي گستره‌هاي متافازي، به كمك ميكروسكوپ فلورسانس، آسيب‌هاي پايدار كروموزومي ايجادشده توسط دزهاي مختلف پرتو در لنفوسيت‌ها مورد بررسي قرار گرفتند. بر اساس ميزان آسيب‌هاي پايدار كروموزومي مشاهده‌شده در دزهاي مختلف پرتو ايكس، منحني دز-پاسخ استخراج شد كه از آن مي‌توان براي ارزيابي گذشته‌نگر پرتوگيري‌هاي شغلي و حوادث پرتوي مختلف بهره‌برداري كرد.

Estimation of absorbed dose for radiation workers or person involved in different radiological accident is the aim of biodosimetry. Cytogenetic methods are the most current and applicable biodosimetry tools. In chronic or protracted exposure, fluorescence in situ hybridization (FISH), stable chromosomal aberration is used for estimation of absorbed dose. For precise estimation of absorbed dose, every biodosimetry department should prepare standard dose response curve for different dose and dose rates. In this study, after sampling of blood from two healthy males, blood samples irradiated with X- ray of linear accelerator (0.5-2 Gy) and after separation of their lymphocytes, culturing and metaphase spread were prepared. Fluorescence in situ hybridization painting was performed and stable chromosomal aberration was recorded. Dose response curve was prepared for stable chromosomal aberration for different X-ray doses which can use for retrospective biodosimetry in occupational and accidental situations.