نقد و بررسي روايات انقطاع نبوت از دودمان يوسف (ع)

A Critical Analysis of the Narratives Regarding the Discontinuity of Prophethood in the Joseph Linage (AS

از بنيادي ترين موضوعات در عقيده راهنماشناسي، باور به عصمت پيامبران است، با اين وجود رواياتي- كه مقدار آن ها نيز اندك نيست- در آثار فريقين انعكاس يافته است كه لازمه پذيرش آن ها، خدشه دار شدن عقيده عصمت پيامبران الهي است. اگرچه پاره اي از اين روايات را عالمان و پژوهشگران از نظر سند و متن نقد كرده اند، اما همچنان پاره اي ديگر از روايات بلا تكليف مانده اند. از جمله چند روايتي است كه برابر با مفاد آن ها حضرت يوسف (ع) به هنگام ملاقات پدرش يعقوب (ع) تحت تاثير عظمت زمامداريش از مركب فرود نيامد و خداوند با خارج كردن نور نبوت از دودمانش، او را تنبيه كرد. برخي از شارحان روايات نيز در صدد توجيه اين روايات برآمده و رفتار يوسف (ع) را بر ترك اولي حمل كرده اند. در اين تحقيق با روش توصيفي- تحليلي تمام روايات از مصادر اوليه- كه در كتاب هايي چون كافي، علل الشرايع و امالي گزارش شده- گردآوري گرديده است و آن گاه به بررسي اسناد و محتوايي آن ها پرداخته است. نتايج تحقيق در بررسي سندي از ضعف اسناد تمام روايات حكايت دارد و در بررسي محتوايي تعارض آن ها با دلايل نقلي و عقلي را نشان مي دهد.

One of the fundamental issues in the theory of prophethood is the belief in the infallibility of prophets. Nevertheless, one can find many narratives in the works of Shiite and Sunni scholars, the verification of which undermines the divine belief regarding the infallibility of the divine prophets. Although some of these narratives have been criticized and questioned by scholars, there are still a number of undecided narratives. They include several narratives according to which Joseph, arrogant of his mighty rule and power, did not descend from his horse to meet his father Jacob (AS). This insolence of his was punished by God in form of divesting his lineage of the light of prophethood. Some exegeses have justified these narratives by proclaiming that Joseph’s conduct exemplifies Abandoning the Better (Tark al-Awla). In this research, using a descriptive-analytical method, all narratives from primary sources - as reported in books such as Kāfi, Elal al-Sharia the Emāli – were collected and then subjected to content analysis. The results suggest weak documentation in all of these narratives with the content analysis exhibiting even further contradiction with rational and logical arguments.