محاسبه كارايي به وسيله كارايي متقاطع در تحليل پوششي داده ها و ارتباط آن با سودآوري و ريسك در بانك هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

Measuring efficiency score by cross-efficiency method in data envelopment analysis and its relation to profitability and risk in banks admitted to Tehran stock exchange

هدف اصلي اين تحقيق محاسبه كارايي به وسيله كارايي متقاطع در تحليل پوششي داده ها (DEA) و ارتباط آن با سودآوري و ريسك در بانك­هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران براي دوره زماني سال هاي 1390 تا 1396 مي باشد. جامعه آماري تحقيق شامل 19 بانك پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. كار در دو مرحله انجام مي شود. در مرحله اول با استفاده از مدل كارايي متقاطع در تحليل پوششي داده ها (DEA) به ازريابي كارايي بانك ها خواهيم پرداخت. در مرحله بعد از طريق آمار استنباطي به بررسي ارتباط كارايي محاسبه شده با ريسك و سودآوري بانك ها مي پردازيم. به منظور تحليل داده‌ها ابتدا پيش آزمون هاي ناهمساني واريانس، آزمون F ليمر، آزمون هاسمن و آزمون جارك – برا و سپس از آزمون رگرسيون چند متغيره براي تاييد و رد فرضيه هاي تحقيق استفاده گرديده است. نتايج تحقيق نشان داد بين ريسك اعتباري با كارايي بانك هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، رابطه ي معناداري وجود دارد. بين ريسك نقدينگي با كارايي بانك هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، رابطه ي معناداري وجود دارد. بين سودآوري با كارايي بانك هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، رابطه ي معناداري وجود دارد.

The main purpose of this study is to measure the efficiency score by the cross-efficiency method in Data Envelopment Analysis (DEA) and its relation to profitability and risk in banks listed in the Tehran stock exchange for the period 2011-2017. The statistical population of the study consists of 19 banks listed in Tehran stock exchange. The proposed method is developed in two steps as follows. First, we evaluate the efficiency measures of banks using the cross-efficiency method in DEA. Then, we address the relationship between obtained efficiency scores with risk and profitability of banks through inferential statistics. In order to analyze the data, first, we apply pre-tests of variance homogeneity, F-Layer test, Hausman test, and Jarque and Bera test and then we use multivariate regression test to confirm or reject the research hypotheses. The following three conclusions emerge from the obtained results. First, we have a significant relationship between the credit risk and the efficiency measure of the banks listed in Tehran stock exchange. Second, there is a significant relationship between liquidity risk and the performance of the banks listed in the Tehran stock exchange. Finally, we show that between the profitability and the efficiency score of the banks listed in the Tehran Stock Exchange is also a significant relationship.