عنوان مقاله :
برآورد تركيبپذيري و عمل ژن در برخي صفات زراعي لاين هاي آفتابگردان
عنوان به زبان ديگر :
Estimation of combining ability and gene action in some agronomic traits in sunflower lines
پديد آورندگان :
رضايي زاد، عباس مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان كرمانشاه - بخش تحقيقات زراعي و باغي , عدالتي، پرستو دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرمانشاه - دانشكده كشاورزي - گروه اصلاح نباتات , اطمينان، علي دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرمانشاه - دانشكده كشاورزي - گروه اصلاح نباتات
كليدواژه :
تركيبپذيري , تستر , اثرات غالبيت , اثرات افزايشي
چكيده فارسي :
بهمنظور تهيه هيبريدهاي جديد و ارزيابي تركيبپذيري برخي لاينهاي نر عقيم و لاينهاي بازگردان باروري آفتابگردان، تعداد 32 دورگ آفتابگردان حاصل از تلاقي چهار لاين بازگردان باروري با هشت لاين نر عقيم سيتوپلاسمي در سال زراعي92-91 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي اسلامآباد غرب مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه دورگهاي CMS19×R217، CMS1221/1×R137 و CMS19×R137 بهترتيب با 7008، 5545 و 5526 كيلوگرم در هكتار داراي بيشترين عملكرد دانه بودند. هيبريد فرخ (شاهد) با 5412 كيلوگرم در هكتار از نظر عملكرد دانه در رتبه چهارم قرار گرفت. تجزيه واريانس تركيبپذيري نشان داد كه اثر لاينهاي نر عقيم كه برآوردي از تركيبپذيري عمومي ميباشد و اثر متقابل لاين × تستر كه نشاندهنده اثرات قابليت تركيبپذيري خصوصي ميباشد براي عملكرد دانه معنيدار بود. لاينهاي بازگردان باروري R137 و R864 و لاين نر عقيم CMS19 داراي بيشترين تركيبپذيري عمومي مثبت براي عملكرد دانه بودند. بيشترين تركيبپذيري خصوصي براي عملكرد دانه متعلق به دورگهاي CMS19×R217 وCMS 456/2× R217 بود. نتايج نشان داد كه براي برخي صفات زراعي مهم همانند وزن هزاردانه و قطر طبق لاينهاي بازگردان باروري نقش به مراتب بيشتري در كنترل ژنتيكي اين صفات داشتند. براي عملكرد روغن، بهعنوان يكي ديگر از صفات اصلاحي مهم در آفتابگردان، اثر لاينهاي بازگردان باروري و لاينهاي نر عقيم معنيدار و اثر متقابل لاين× تستر غير معنيدار بود. براي عملكرد روغن دانه در بين لاينهاي نر عقيم و بازگردان باروري، همانند عملكرد دانه، بيشترين تركيبپذيري عمومي مثبت متعلق به لاين نر عقيم CMS19 و لاين بازگردان باروري R-864 بود. دورگ CMS6030×RN-3 داراي بيشترين تركيبپذيري خصوصي مثبت براي عملكرد روغن بود. بهطور كلي نتايج حاكي از نقش پر رنگ اثرات افزايشي در كنترل صفات مورد بررسي بود.
چكيده لاتين :
In order to production of new hybrids and study of combining ability in some sunflower inbred and restorer lines, 32 sunflower hybrids derived from crossing between 4 restorer lines and 8 CMS lines were evaluated in 2012-2013 cropping season in Agricultural Research Station of Islamabsd-e-Gharb. Results showed that hybrids CMS19×R217, CMS1221/1×R137 and CMS19×R137 had the highest seed yield with 7008, 5545 and 5526 kg/ha, respectively. Hybrid farokh (check) with 5412 kg/ha located in forth rank. Variance analysis of combining ability showed that CMS lines and Interaction effect between restorer and CMS lines were statistically significant for grain yield. Restorers R137 and R864 along with CMS19 had the highest positive general combining ability for grain yield. The highest specific combining ability of grain yield belonged to hybrids CMS19×R217 and CMS 456/2× R217.Results showed that restorer lines had a great contribution in genetic control of some important agronomic traits such as 1000 kernel weight and head diameter. For oil yield, CMS and restorer effects were statistically significant but Interaction effect between restorer and CMS lines was not significant. Similar to grain yield, Restorer R864 and CMS19 had the highest positive general combining ability for oil yield. The hybrid CMS6030×RN-3 had the highest specific combining ability for oil yield. Generally, results showed markedly role of additive effects in control of evaluated traits.
عنوان نشريه :
به نژادي گياهان زراعي و باغي