زمينه و شرايط خانوادگي مؤثر بر عود اعتياد، يك پژوهش كيفي

مقدمه: از عوامل سبب ساز در روي آوري به اعتياد و نيز عود آن، خانواده است. خانواده همان طور كه مي تواند حامي مصرف كنندگان باشد و به عنوان سپري در برابر مشكلات پس از قطع مصرف آن ها عمل كند؛ مي تواند زمينه لازم براي عود اعتياد را نيز فراهم نمايد. ضعف دانش لازم براي كار با خانواده ها و فقدان تحقيقات بومي در اين زمينه، پرداختن به اين موضوع را ضروري ساخت. روش : اين مطالعه بخشي از يك مطالعه بزرگ تر در خصوص نقش خانواده در فرآيند مانايي در درمان اعتياد بود؛ كه با استفاده از روش نظريه مبنايي در سال 1395 در شهر تهران انجام شد. مشاركت كنندگان بر اساس نمونه گيري هدفمند از ميان مراجعين مراكز اقامتي ميان not;مدت انتخاب شدند. نمونه گيري تا رسيدن به اشباع داده ها ادامه يافت. داده ها، حاصل مصاحبه نيمه ساختاريافته با 12 نفر از مصرف كنندگان و 12 نفر از خانواده هاي ايشان بود. جهت تحليل داده ها از شيوه كدگذاري Strauss و Corbin استفاده شد. يافته ها: مقوله اصلي در اين پژوهش، ناآرامي در خانواده بود. ناآرامي در خانواده، شامل مفاهيم فرعي نظير درهم تنيدگي؛ مثلث سازي؛ رفتارهاي تنش زا؛ دوري گزيني و كاهش ارتباطات و تهديدهاي عملياتي نشده بود؛ كه تحت تأثير عدم تعادل هيجاني (شرايط مداخله گر) شدت مي يافت. شرايط علي مؤثر بر عود، بر اساس تجربه مشاركت كنندگان اين تحقيق، باورهاي نادرست مصرف كنندگان و خانواده هاي ايشان و منبع كنترل بيروني بود كه در بستري از عدم آگاهي واقع مي شد. نتيجه گيري: بينش و ادراك مصرف كنندگان و خانواده ها در خصوص ماهيت اعتياد، موجب ايجاد عواطف منفي در ايشان مي شود. عواطف منفي نيز منجر به تعاملات ناكارآمدي مي گردد كه زمينه عود را فراهم مي آورد.