تاثير استفاده از زئوليت بر افزايش مقدار تبخير در حوضچه هاي تبخيري

The Effect of Zeolite Application on Evaporation Rate in Evaporation Ponds

يكي از راهكارهاي مورد استفاده در دفع زه آب هاي شور و آلوده به انواع مواد شيميايي در كشورهاي پيشرفته، استفاده از حوضچه هاي تبخيري است. از آنجا كه احداث حوضچه هاي تبخيري مستلزم اشغال فضاي زيادي است، افزايش راندمان اين سازه ها به منظور كاهش سطح اشغال شده توسط آن ها از موضوعات مورد علاقه محققين مي باشد. از آنجا كه مهم ترين مولفه جريان خروجي از اين حوضچه ها، تبخير است، در اين تحقيق امكان ذخيره انرژي خورشيدي توسط زئوليت و استفاده از گرماي ذخيره شده در آن به منظور افزايش پتانسيل تبخير از حوضچه مورد مطالعه قرار گرفت. بدين منظور مقادير متفاوت و انواع مختلف زئوليت آزمايش شده و بر اساس نتايج اوليه حاصله، زئوليت 13x انتخاب شد. آزمايش ها در محل ايستگاه هواشناسي سينوپتيك كرج انجام و نتايج حاصل از آزمايش ها با مقادير تبخير روزانه مشاهده شده در آن ايستگاه مورد مقايسه قرار گرفت. بررسي ها نشان داد كه در صورت استفاده از مقادير متفاوت زئوليت از 43/8تا 525/1 گرم در متر مربع همراه با آب معمولي، مقدار تبخير از 4 تا 22 درصد نسبت به شرايط عدم استفاده از زئوليت افزايش مي يابد. همچنين تاثير شوري آب بر مقدار تبخير در شرايط استفاده از زئوليت بررسي و مشخص شد كه مقدار افزايش تبخير در صورت استفاده از آب شور و مقدار مشخصي از زئوليت، نسبت به آب صاف كاهش مي يابد. با استفاده از نتايج حاصله، رابطه اي خطي بين درصدهاي متفاوت شوري و مقادير تبخير برازش داده شد. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه با در نظر گرفتن شوري زه آب، قيمت زئوليت و زمين براي احداث حوضچه، امكان افزايش تبخير از اين حوضچه ها و در نتيجه كاهش ابعاد سازه اي و متعاقبا توجيه اقتصادي احداث آن ها وجود داشته و بنابراين مي توان از تخليه زه آب هاي كشاورزي به داخل رودخانه ها جلوگيري نمود.

One of the brine waste disposal options used by developed countries is “evaporation ponds”. In order to increase the efficiency of evaporation ponds in terms of increasing the amount of evaporation and consequently, decreasing the amount of required area for ponds, this subject has been paid more attention by researchers. As, the evaporation rate from ponds is the most important component, the possibility of saving solar energy and releasing the stored heat by Zeolite was studied in this research to increase the evaporation potential of the pond. For this purpose different amounts and types of Zeolite were examined and the Zeolite 13x was chosen. The experiments have been carried out on the platform of Karaj Meteorological Station using two evaporation pans; a test pan including the setup used in this research, and a synoptic available pan as the control pan. The results showed by using different mass of Zeolite (43.8 to 525.1 g/m2), the evaporation rate increases 4 to 22% as compared to the control pan. Also, the effect of Zeolite on evaporation rate from saline water was investigated. The results showed that the evaporation rate decreases as compared to the one from Zeolite pond with fresh water. Also, a linear relationship was established between different percentages of salinity and evaporation rates. The results of this study showed by considering saline drainage water, the price of Zeolite and land for construction of evaporation ponds, it is possible to increase the amount of evaporation rate from evaporation ponds and consequently reduce the dimensions of these ponds for economical purposes. Therefore, it is possible to prevent agricultural drainage disposal into rivers.