ارزيابي پايداري عملكرد علوفه تر و خشك واريته‌هاي سورگوم علوفه‌اي (Sorghum bicolor L. moench) در شرايط مختلف كشت

اين تحقيق با هدف برآورد ميزان پايداري واريته هاي سورگوم علوفه اي و مشخص كردن واريته هاي با عملكرد علوفه بالا و پايدار تحت دو شرايط مختلف كشت بهاره و تابستانه انجام گرفت. بر اين اساس هفت واريته سورگوم علوفه اي به مدت سه سال در دو محيط كشت بهاره (E1) و تابستانه(E2) در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در چهار تكرار انجام گرفت. نتايج تجزيه مركب عملكرد علوفه تر و خشك نشان داد اثر محيط، اثر ژنوتيپ و اثر متقابل ژنوتيپ در محيط از نظر آماري معني دار است. معني دار بودن اثر متقابل واريته times;محيط نشان دهنده واكنش متفاوت واريته ها از محيطي به محيطي ديگر بود. لذا تجزيه پايداري با روش GGEباي پلات انجام و نتايج حاكي از توجيه 8/94 درصد از كل تغييرات عملكرد علوفه تر و 5/76 درصد از كل تغييرات عملكرد علوفه خشك، با دو مولفه اول و دوم GGE باي پلات داشت. در نمودار GGE باي پلات رتبه پايداري عملكرد علوفه تر واريته ها به صورت NECTAR asymp;CHOPPER asymp; KFS2 gt;KFS3 gt;KFS1 بود و واريته هاي NECTAR و KFS3 بالاترين عملكرد علوفه تر در بين واريته هاي مورد مطالعه را داشتند. در حالي كه در مورد عملكرد علوفه خشك رتبه پايداري به صورت PACIFICBMR KFS1 KFS2 و بالاترين عملكرد علوفه خشك مربوط به واريته هاي NECTAR و SPEEDFEED بود. بر اساس منابع تغيير ژنوتيپ و اثر متقابل ژنوتيپ times;محيط، واريته NECTAR از نظر علوفه تر در هر دو شرايط كشت تابستانه و بهاره و از نظر علوفه خشك واريته NECTAR در شرايط كشت تابستانه و واريته SPEEDFEED در شرايط كشت بهاره، واريته هاي برتر با سازگاري خصوصي بالا بودند. براساس باي پلات ژنوتيپ ايده آل فرضي، واريته NECTAR براساس هر دو مقوله پايداري و ميانگين عملكرد، بهتر از ساير واريته ها در هر دو شرايط كشت بود و سازگاري عمومي بالايي داشت.