مطالعه تنوع ژنتيكي سويا (Glycine max) با استفاده از نشانگرهاي ISSR

شناخت تنوع ژنتيكي و طبقه بندي ذخاير توارثي يكي از فعاليت هاي مهم در زمينه ي به نژادي و حفظ ذخاير ژنتيكي در گياهان است. به منظور ارزيابي تنوع ژنتيكي در 48 ژنوتيپ سويا، تكثير مكان هاي ژني با استفاده از 10 آغازگر ISSR در آزمايشگاه ژنتيك و اصلاح نباتات دانشكده ي كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه گنبدكاووسانجام شد. از تعداد 68 قطعه اي كه در كل ارقام توليد شد 34 قطعه چند شكل بودند. تعداد باندهاي چند شكل از 2 تا 5 به ازاي هر آغازگر متفاوت بود. بيشترين باندهاي چند شكل مربوط به آغازگر PRl4 بود. مقادير PIC بين 147/0 تا 058/0 و شاخص نشانگري بين 39/8 تا 65/1 در آغازگرها متغير بود. بيشترين و كمترين ميزان چندشكلي به ترتيب به آغازگر 2PRl با 66/66 درصد و آغازگر PRl5 با 57/28 درصد تعلق داشت. آغازگر PRl5 بيشترين ميزان شاخص شانون را با مقدار 678/0 و آغازگر PRl1 كمترين ميزان شاخص شانون را با مقدار 467/0 نشان دادند. بيشترين ميزان تنوع ژنتيكي در آغازگر PRl5 با مقدار 485/0 و كمترين ميزان تنوع ژنتيكي در آغازگر PRl1 با مقدار 300/0 مشاهده شد. بيشترين تعداد آلل مؤثر براي آغازگر PRl5 با مقدار 943/1 و كمترين تعداد آلل مؤثر براي آغازگرPRl1 با مقدار 479/1 به دست آمد. بيشترين ميزان شاخص نشانگري مربوط به آغازگر PRl6 با مقدار 39/8 به دست آمد كه نشان دهنده قدرت تفكيك بالاتر اين آغازگر نسبت به ساير آغازگرها است و كمترين شاخص نشانگري در آغازگر PRl5 با مقدار 65/1 مشاهده شد. 48 ژنوتيپ مورد مطالعه با استفاده از تجزيه ي خوشه اي به روش UPGAM و ضريب تشابه ژاكارد در چهار گروه مجزا گروه بندي شدند. نتايج حاصل نشان داد نشانگر ISSR سيستم نشانگري قابل اطمينان براي آشكارسازي سطح بالايي از چندشكلي است و مي توان از آن در بررسي تنوع ژنتيكي و انجام برنامه هاي اصلاحي در سويا استفاده نمود.