مطالعه روابط اجزاي عملكرد دانه در ژنوتيپ‌هاي مختلف جو (Hurdeum Volgare L.)

جو به عنوان يك غله مهم داراي سطح زير كشت بالا در ايران بوده و انتخاب ژنوتيپ هايي با عملكرد بالا همواره حائز اهميت مي باشد. عملكرد يك صفت كمي پيچيده است، انتخاب تنها بر اساس عملكرد مفيد نبوده لذا براي پي بردن به ارتباط بين عملكرد دانه با اجزاي آن، تجزيه همبستگي و آثار مستقيم و غيرمستقيم صفات مختلف مؤثر بر عملكرد دانه ضرورت پيدا ميكند. آزمايشي بر روي 18 لاين پيشرفته جو بدون پوشينه در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي گچساران انجام شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه تفاوت بين ژنوتيپ هاي جو از نظر ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسيدگي دانه، وزن هكتوليتر، تعداد دانه هر سنبله، عملكرد دانه، قدرت رشد اوليه، طول سنبله و طول پدانكل در سطح احتمال 1% معني دار است. بررسي همبستگي ساده فنوتيپي نشان داد كه تعداد روز تا رسيدن دانه بيشترين همبستگي مثبت معني دار (94/0) را با تاريخ ظهور سنبله داشت. همچنين تعداد روز تا رسيدن دانه و طول سنبل همبستگي مثبت معني دار نشان دادند (55/0). نتايج حاصل از رگرسيون گام به گام نشان داد كه تعداد روز تا رسيدگي دانه، امتياز زراعي، قدرت رشد اوليه، تعداد دانه در سنبله، طول پدانكل و تعداد روز تا ظهور سنبله بيشترين نقش را در توجيه تغييرات عملكرد ايفا مي نمايند. بر اساس نتايج تجزيه عليت، تعداد روز تا رسيدگي بيشترين اثر مستقيم را بر عملكرد دانه داشت. اثر مستقيم تعداد روزها تا رسيدگي بر عملكرد تا حدودي به دليل اثر غير مستقيم طول پدانكل بر عملكرد دانه بود، لذا اين صفات در بهبود عملكرد جو مي توانند مورد استفاده قرار گيرند.