بررسي تأثير متقابل نوسانات سريع درياي خزر و بيلان رسوبي در تغييرات خط ساحلي محدوده مورد مطالعه (سواحل رودخانه تجن)

نوسانات سطح درياي خزر نسبت به ساير درياها و درياچه ‌ها سريع ‌تر است. درياي خزر چندين دوره نوسانات شديد را در دهه‌هاي اخير تجربه كرده است و اين امر منجر به جابجايي خط ساحل در هر دوره از تغييرات تراز شده است. هدف اين پژوهش بررسي تغييرات خط ساحلي درياي خزر در سواحل رودخانه تجن از سال 1334 تا 1395 است. داده‌ هاي مورداستفاده در اين پژوهش شامل عكس‌ هاي هوايي و تصاوير گوگل ارث در سري‌هاي زماني مختلف و همچنين آمار مربوط به دبي آب و رسوب رودخانه تجن است. براي انجام محاسبات موردنظر از نرم‌افزارArc GIS 10.3 و اكستنشن DSAD استفاده شد. محاسبات در 3 بازه زماني كه تراز دريا روند افزايشي يا كاهشي داشته است انجام شد و تغييرات خط ساحل در هر بازه زماني به‌صورت مجزا بررسي گرديد و نهايتاً با داده ‌هاي دبي آب و رسوب تجزيه‌وتحليل صورت گرفت. نتايج نشان مي‌دهد ميزان نرخ نقطه نهايي (ٍEPR) در بازه زماني اول كه كاهش تراز دريا رخ‌داده رقم76/1 است و در بازه زماني دوم كه افزايش تراز آب وجود دارد رقم نقطه نهايي90/11- است. در بازه زماني سوم مجدداً كاهش تراز آب رخ‌د اده و ميزان نقطه نهايي 95/5 است. نتايج بيانگر آن است كه در اين بخش از سواحل درياي خزر وضعيت پيشروي و پس‌روي ساحل دقيقاً منطبق با تغييرات تراز آب دريا است و پس از بررسي دبي آب و رسوب در هر بازه زماني مشخص گرديد كه ميزان دبي آب و رسوب نيز در تطابق كامل با فرسايش و رسوب‌گذاري ساحل است و درمجموع تمام عوامل در محل قرارگيري خط ساحل مؤثر هستند و تفكيك ميزان اثرگذاري هر يك از عوامل بسيار دشوار است.