وطن خواهي در شعر دوره ي مشروطه

از شاخه هاي شعر متعهّد، شعر آن دسته از شاعراني است كه با عشق و ارادتي عميق به توصيف «مام وطن» روي آورده اند و در شكوه و ارجمندي آن داد سخن داده اند. گفتني است كه مفهوم وطن در شعر مشروطه با آن مفهومي كه در شعر كهن از آن اراده شده، متفاوت است. مفهوم وطن؛ در ادب كلاسيك اساساً يا در معني زاد و بوم و سرزميني به كار مي رفت كه شخص در آن پرورش يافته بود، و يا در معناي وسيع تر ديني آن در مورد مسلمانان، كل سرزمين هاي اسلام را در بر مي گرفت. اما مفهوم وطن در دوران جديد، به خصوص از دوران مشروطه به اين طرف به معناي سرزميني است كه در آن مردمانش داراي مشتركات قومي، زباني و فرهنگي باشند و با حميّت و تعصب فراوان به اين مشتركات عشق ورزند. اين تعلق خاطر عميق به آب و خاك، نژاد و زبان و فرهنگ اگر به دور از افراطي گري ها (انديشه هاي شوونيستي) و تحقير ملل ديگر باشد پسنديده، سزاوار تحسين، حتي شايان تقديس است. استقبال از اين موضوع در دوران مشروطه به ويژه از زمان حكومت پهلوي اول، آن هم بعد از شكل گيري فرهنگستان زبان فارسي در طيف گسترده اي مورد توجه شاعران متعهّد ميهن پرست قرار مي گيرد. ما در اين مجال قصد آن داريم تا شعر برخي از اركان شعر دوره مشروطه را كه در بزرگداشت و ستايش وطن داد سخن داده اند، مورد نقد و بررسي قرار دهيم.