بررسي امكان جايگزيني جزئي كود اوره به وسيله كودهاي زيستي در توليد گياه دارويي شويد

Investigation the possibility of partial replacing urea fertilizer with bio-fertilizers in the production of Dill (Anethum graveolens L.)

آزمايشي به‌منظور ارزيابي تأثير كاربرد كودهاي زيستي در كاهش مصرف كود شيميايي اوره مطالعه گرديد و اثر تيمارهاي تغذيه‌اي بر كميت و كيفيت محصول گياه دارويي شويد بررسي شد. اين آزمايش در سال زراعي 98-1397 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه بين‌المللي امام خميني (ره)، واقع در شهر قزوين انجام گرفت. تيمارهاي آزمايشي شامل 4 سويه باكتري محرك رشد (Azotobacter، Azospirillum،Pseudomonas stutzeri و Pseudomonas putida) بود كه با نسبت مساوي با هم تركيب شده و به عنوان كود زيستي به كار گرفته شد. كود زيستي تهيه شده در تركيب با سطوح مختلف اوره (صفر، 25، 50 و 100 درصد مقدار توصيه شده اوره براي گياه شويد) مورد استفاده قرار گرفت. نتايج نشان داد كه كود اوره به صورت جدا و تركيب با كود زيستي ويژگي‌هاي رشد رويشي، مقدار محصول بذر (4/964 كيلوگرم در هكتار)، درصد اسانس (70/2 درصد) و مقدار كلروفيل برگ (74/1 ميلي‌گرم در گرم وزن تر) را نسبت به تيمار شاهد افزايش داد. آناليز اسانس حاصل از بذر شويد نشان داد كه مهمترين تركيبات اسانس كارون (23/56 درصد)، ليمونن (7/26 درصد) و آپيول (08/18 درصد) بود كه به طور معني‌داري تحت تأثير كودهاي زيستي و شيميايي قرار گرفتند. استفاده از نصف مقدار توصيه شده كود اوره به همراه كود زيستي، علاوه بر افزايش مقدار محصول سبب بالا رفتن كيفيت شويد مي‌گردد. در واقع به منظور كاهش مقدار كود شيميايي، استفاده از كوددهي تلفيقي پيشنهاد مي‌شود.

Dill (Anethum graveolens L.) commonly known as Shebet in Farsi is an annual, glabrous and aromatic herb belonging to the Apiaceae family. Material and methods: Field experiment was conducted at Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran. The experiment consisting of 8 treatments was conducted as factorial based on Randomized Complete Block Design (RCBD) with three replications. The treatments included: The treatments consisted of four growth-promoting bacterial strains (Azotobacter, Azospirillum, Pseudomonas stutzeri and Pseudomonas putida) that were combined in equal proportions and used as bio fertilizer. Bio-fertilizers prepared separately or in combination with different levels of urea (100, 50 and 25% recommended amount of urea for Dill). Results and discussion: The results showed that biological fertilizers, individually or in combination with nitrogen fertilizer, increased growth, seed production, essential oil content, essential oil composition and leaf chlorophyll content; compared to control. Essential oil analysis of coriander seeds showed that the most important compounds are Carvone, limonene and Apiol that were significantly affected by biological and chemical fertilizers. Using 50% of the recommended amount of urea fertilizer with bio fertilizer, increased the quality and quantity of Dill yield. In fact, the use of combined fertilizers is suggested to reduce the using of chemical fertilizer.