مقايسه رشد و عملكرد دو رقم توت‌فرنگي (Fragaria ×ananassa Duch) در شرايط كشت خاكي و بدون خاك در فضاي باز

Growth and yield comparison of two strawberry (Fragaria ×ananassa Duch) cultivars in open field under soil and soilless cultures

استان مازندران به‌عنوان دومين توليدكننده توت‌فرنگي كشور محسوب ‌مي‌شود و رقم كاماروسا كشت غالب اين استان را تشكيل مي‌دهد. براي اين منظور در دو آزمايش جداگانه اما هم‌زمان، شرايط كشت خاكي رايج در منطقه در كنار كشت بدون خاك براي دو رقم كاماروسا و گاويوتا فراهم و در پايان دوره صفات رويشي بوته شامل برگ، طوقه و ريشه در كنار تجزيه عناصر برگ و خاك مورد سنجش قرار گرفت. نتايج نشان داد در كشت بدون خاك ارقام كاماروسا و گاويوتا در عملكرد و صفات مختلف رويشي به‌جز وزن تر و حجم ريشه، با يكديگر تفاوت معني‌داري نداشتند؛ اما در كشت خاكي رقم كاماروسا در بيشتر صفات مرتبط به برگ، طوقه و ريشه به‌طور معني‌داري برتر از رقم گاويوتا بود. نتايج تجزيه غلظت عناصر غذايي محيط ريشه در كشت خاكي نشان داد ميزان روي و مس در محيط ريشه گياه چند برابر حد مطلوب بوده و بوته‌ها در معرض بيش‌بود اين عناصر قرار داشتند. با اين حال غلظت نيتروژن برگ كمتر از حد مطلوب ديده شد و جذب پتاسيم در رقم گاويوتا با كارايي بهتري نسبت به كاماروسا صورت گرفت. نتايج نهايي نشان داد كه با توجه به موفقيت رقم گاويوتا در كشت بدون خاك، عدم توفيق آن در كشت مزرعه‌اي مرتبط با عوامل خاكي مانند سميت مس ناشي از عدم رعايت اصول مديريتي بوده و ارتباطي با اقليم منطقه ندارد. بنابراين كشت اين رقم در مازندران با مديريت تغذيه‌اي ويژه يا كشت بدون خاك امكان‌پذير خواهد بود.

Materials methods: the two separate experiments performed synchronously in open filed soil and soil less cultures with Camarosa and Gaviota cultivars in complete random design with three replications. Vegetative characteristic, yield and nutritional elements in rizhosphere and leaves were evaluated. Results and discussion: In soilless culture the differences of Camarosa and Gaviota cultivars was not significant except for fresh weight and volume of root system. Average of root volume and fresh weight of Camarosa 19.5 cm3 and 13.7 g, were higher than Gaviota with 14 cm3 and 6.96 g, respectively. However, in soil culture almost all of traits were significantly higher in Camarosa than Gaviota. Results of nutrition concentration analysis in rizhosphere showed rate of N, P, K, Fe, Zn, Cu and Mn of two cultivars were exposed to maximum range of nutrient elements due to over consumption of chemical fertilizers in strawberry fields in north of Iran and purpose the negative effects of elements as most important cause in unsuccessful soil culture of Gaviota in Mazandaran province. Although hen fertilizers added to soil in high volume (40 tonHa-1) annually and resulted too high percent of N, in soil (16%) but it was not related to increase leaf N of plants and N concentration of leaves were lower than optimum range (3-4%). It was related to reduction of organic N to mineral form and unavailability of them for plant or the negative effect of high reduced N, on water potential, as confuser in absorbance possibility of nitrate and ammonium ions