بررسي معاني واژه‌ي «بازي» در شاهنامه فردوسي

پرداختن به معاني لغات و كلمات از مهم‌ترين بخش‌هاي درك و دريافت متن است. اين زمينه در نزد قدما و دانشمندان جديد از اهميت زيادي برخوردار بوده؛ به‌طوري كه دانشي با عنوان «فقه‌اللغه» يا فيلولوژي در اين زمينه ايجاد شده است. متون كهن گنجينه‌ي ارزشمندي از واژگان و معاني آنهاست. در اين ميان، شاهنامه با توجه به قدمت آن، بهره‌گيري از منابعي قديم‌تر و حجم زياد آن منبعي بسيار نفيس براي موضوع لغت‌شناسي محسوب مي‌شود. در اين مقاله به بررسي معاني مختلف واژه‌ي مشهور و متداول «بازي» در شاهنامه فردوسي پرداخته مي‌شود. در اين راستا، ابتدا شواهد شعري و ابيات استخراج و سپس دسته‌بندي شد. نتايج بررسي نشان داد كه فردوسي واژه «بازي» را به چهار معناي: نيرنگ و فريب؛ سهل ‌انگاشتن و به ‌شوخي‌گرفتن؛ پوچي و بازيچگي؛ و بازي و سرگرمي آورده است. معناي اخير خود شامل دو نوع بازي و سرگرمي كودكان و بازي بزرگسالان مي‌شود كه داراي دو كاركرد متفاوت هستند.