تاثير قارچ هاي ميكوريزي و باكتري حل كننده فسفات بر رشد ذرت و جذب كادميوم در خاك هاي آلوده شده

Effect of Mycorrhizal Fungi and Phosphate Solubilizing Bacteria on Corn Growth and Cadmium Uptake in Cadmium Spiked Soils

به منظور بررسي تاثيركود هاي زيستي بر ميزان آلودگي گياهان به فلزات سنگين، آزمايشي در گلخانه گروه خاك شناسي دانشكده كشاورزي دانشگاه زنجان در سال 1394 در قالب فاكتوريل بر پايه طرح كاملا تصادفي در 3 تكرار به اجرا درآمد. تيمارهاي مورد بررسي عبارت بودند از فاكتور اول: سطوح آلودگي خاك به كادميوم (0، 10، 25، 50، 100 ميلي گرم بر كيلوگرم خاك) و فاكتور دوم: تلقيح با قارچ هاي ميكوريز و باكتري حل كننده فسفات شامل: باكتري حل كننده ي فسفات Pseudomonas putida، قارچ ميكوريز Funneliformis mosseaeو قارچ ميكوريز Rhizophagus intraradices بود. فاكتورهاي مورد اندازه گيري شامل: شاخص كلروفيل برگ، ارتفاع گياه، وزن تر و خشك ريشه و اندام هوايي، فسفر و پتاسيم ريشه و اندام هوايي و غلظت كادميوم در گياه بود. نتايج حاكي از آن بود كه كاربرد كودهاي زيستي شاخص هاي كلروفيل برگ، ارتفاع گياه، وزن تر و خشك ريشه و اندام هاي هوايي، فسفر و پتاسيم ريشه و اندام هوايي ذرت را نسبت به تيمار شاهد به طور معني داري افزايش داد. تيمار قارچ Funneliformis mosseae و باكتري حل كننده فسفات (M+P) توانست ميزان كلروفيل برگ و ارتفاع گياه را به ترتيب 11/93 و 21/89 درصد نسبت به تيمار شاهد (بدون تلقيح) بهبود دهد. با افزايش سطوح آلودگي خاك به كادميوم، شاخص كلروفيل برگ به طور معني داري كاهش يافت. اعمال توام تيمار قارچ Funneliformis mosseae و باكتري حل كننده فسفر (M+P) و كادميوم به گلدان هاي حاوي ذرت توانست وزن خشك ريشه و بخش هوايي گياه را به ترتيب 6 و 7 درصد نسبت به تيمار 100 ميلي گرم بر كيلو گرم خاك كادميوم افزايش دهد. به طور كلي نتايج حاكي از آن بود كه تلقيح خاك با كودهاي زيستي مي تواند اثرات سوء و مضر كادميوم بر رشد و عملكرد گياه را كاهش دهد.

In order to investigate the effect of bio-fertilizers on contamination rate of plants to heavy metals, a factorial experiment based on completly randomized design with three replications was carried out in greenhouse of soil science department at agriculture faculty of Zanjan University in 2015. The proposed treatments were: contamination levels of soil to cadmium (0, 10, 25, 50 and 100 mg of cadmium per Kg of soil) and inoculation with bio-fertilizers including; phosphate solubilizing bacteria Pseudomonas putida, mycorhiza fungi Funneliformis mosseae and Rhizophagus intraradices. The measured factors were leaf chlorophyll index, plant height, shoot and root fresh and dry weight, phosphorus and potassium of shoot and root and cadmium concentration in plant. The results indicated that the use of bio-fertilizers increased the leaf chlorophyll index, plant height, shoot and root fresh and dry weight, phosphorus and potassium of shoot and root significantly as compare to the control. The treatment of Funneliformis mosseae and Pseudomonas putida (M+P) could improve leaf chlorophyll index and plant height by 11.93 and 21.89 % in comparing whit control respectively. The chlorophyll index was significantly decreased by increasing cadmium levels in the soil. Simultaneous application of Funneliformis mosseae and Pseudomonas putida (M+P) and cadmium increased the shoot and root dry weight by 6 and 7 % as compared to treatment of 100 mg cadmium per Kg of soil. Totally, the results indicated that the inoculation of soil whit bio-fertilizers could reduce the harmful effects of cadmium on plants growth and yield.