بررسي لحن حكايات «ديوانگان دانا» در مصيبت‌نامۀ عطّار بر پايۀ نظريۀ كانون روايت ژرار ژنت

ادبيّات آيينۀ تمام‌نماي جامعه است و هر طبقۀ اجتماعي روايت ويژه‌اي مربوط به خود دارد. اين موضوع نشان‌دهندۀ ارتباط ميان ادبيّات و روايت‌شناسي است. ژنت با نظريۀ كانون روايت از اين پيوند به نحو احسن بهره گرفت و با طرح و شرح دو عامل «وجه» و «لحن»، باعث ظهور قابليت‌هاي نويني از روايت‌شناسي در زمينه‌هاي گوناگون ادبي شد. از سوي ديگر، در شعر كهن فارسي، مصيبت‌نامۀ عطّار داراي ويژگي‌هاي روايت‌شناختي برجسته‌اي است كه باعث تتبع بسياري از شاعران، از سبك و سياق او شده است. به اين اعتبار، در مقالۀ حاضر، لحن در حكايت‌هاي ديوانگان دانا بر پايۀ نظريۀ كانون روايت ژنت بررسي و كاويده خواهد شد. هم‌چنين، روش تحقيق، توصيفي – تحليلي و مبتني بر منابع كتابخانه‌اي است. به نظر مي‌رسد عطّار در حكايت‌هاي مربوط به ديوانگان دانا، با بهره‌گيري از شگردهاي روايي گوناگون به نقد اوضاع فرهنگي، اخلاقي و اجتماعي جامعۀ خود پرداخته و موفق به تشريح بسياري از دقايق عرفاني شده است. كاركرد ديگر شگردهاي روايي در مصيبت‌نامه، عينيت بخشيدن به موضوعات انتزاعي و ذهني است.

this article has no abstract