عوامل رونق تجارت در دولت فاطميان و پيامدهاي آن بر افول بنادر فارس (اواخر قرن چهارم تا ميانه قرن ششم هجري قمري)

Factors of Trade Boom in the Fatimid Government and its Consequences on the Decline of Persian Ports (Late 4 th to mid-6 th century AH

موقعيت راهبردي قلمرو فاطميان، به ويژه بندرهاي درياي سرخ، سبب شد تا آنان با كنترل راه ها و استفاده از مزاياي آن، نقشي فعال و تاثيرگذار بر روند تجارت دنياي اسلام و خارج از آن ايفا كنند و مقاصد خود را با استفاده از عوايد تجارت پيش ببرند. رويكرد خلافت فاطمي در توجه به بازرگاني، به عنوان متغيري ثابت و مهم، موجبات شكوفايي بنادر مصر در درياي سرخ را فراهم نمود و هم زمان بر بندرهاي فارس تاثير منفي نهاد و موجبات افول تدريجي آن ها را فراهم كرد. پژوهش حاضر، با روش توصيفي تحليلي تلاش دارد كه علل توجه فاطميان به تجارت را مورد مطالعه قرار دهد و پاسخي به اين سوال بيابد: علل و زمينه هاي توجه فاطميان به تجارت كد ام اند؟ و اتخاذ اين سياست، چه تاثيري بر بنادر ايالت فارس به جاي نهاده است؟

By controlling the routes and taking advantage of them, the strategic position of the Fatimid realm, especially the Red Sea ports, led them to play an active and influential role in the trade process of the Islamic world and beyond and to reach to their goals by earnings of the trade. The Fatimid Caliphate's approach to trade, as a constant and important variable, enabled Egyptian ports to flourish in the Red Sea and at the same time, it had a negative effect on the ports of Persia and caused their gradual decline. The present study uses a descriptive-analytical method to study the reasons for the Fatimids' attention to trade and to find an answer to this question: What are the reasons for the Fatimids' attention to trade? an‎d what effect has this policy had on the ports of Fars province?