تحليل رشد جمعيت شهرهاي جديد ايران در مقايسه با شهرهاي رقيب

The Study on Population Growth of New Towns Comparing to Rival Settlements in Iran

نخستين سكونت گاه هاي اقماري برنامه ريزي نشده با نرخ رشدهاي كم سابقه، در دهه 1370 پيرامون تهران ظاهر شده و به تدريج به محدوده ساير كلان شهرها مانند مشهد، اصفهان، و تبريز اشاعه يافته است. اسكان هم زمان جمعيت در شهرهاي جديد با اجراي سياست هاي مسكن اجتماعي (مسكن مهر) اين پرسش را به وجود آورده كه آيا افزايش سريع جمعيت شهرهاي جديد، ذاتي يا ناشي از اجراي چنين سياست هايي است؟ همين ترديد از سويي، مدل تحليل اثر متغيرهاي مهمي چون قيمت مسكن، فاصله و زمان صرف شده براي آمدوشد، را پيچيده تر كرده است. با تحليل ثانويه روي داده هاي سرشماري و اطلاعاتي كه از منابع دست دوم به دست آمده، هدف اين تحقيق، مقايسه تغيير جمعيت شهرهاي جديد با شهرهايي است كه به عنوان رقيب قابل طرح هستند. يافته ها نشان مي دهند كه متغير زمان_سفر كوتاه تر از 60 دقيقه بين شهرهاي مورد مطالعه و مادرشهرها، اثر مهمي بر رشد جمعيت شهرها ندارد و افزايش آن، تنها وقتي به كاهش رشد جمعيت منجر مي شود كه از 60 دقيقه عبور كند. همچنين اثر مثبت قيمت مسكن بر رشد جمعيت شهرها، برخلاف انتظار و احتمالا بيشتر نشان دهنده عليت برگشتي يا دوسويه از طريق اثر مثبت رشد جمعيت بر افزايش تقاضا و قيمت مسكن است. فاصله تا مادرشهر به عنوان يك متغير در طول زمان ثابت، بر رشد جمعيت شهرها اثر منفي دارد، هرچند اثر مثبت آن در شهرهايي كه با شهر مادر تا 50 كيلومتر فاصله دارند نيز به لحاظ نظري غيرمعنادار است. جزييات تحقيق نشان مي دهد كه به دليل تفاوت چشم گير ضريب افزايش و رشد جمعيت، در همه اين روابط، شهرهاي جديد از شهرهاي رقيب متمايز هستند. بهبود وضعيت زمين و مسكن و نيز توسعه حمل و نقل مناسب تر و سريع تر به منظور دسترسي به مادرشهر مي تواند رشد جمعيت شهرهاي جديد را بهبود بخشد.

The first unplanned settlements with unprecedented population growth rates appeared around Tehran in the 1990s and gradually spread to other metropolitan areas of Iran, such as Mashhad, Isfahan, and Tabriz. Settling population in new towns with the simultaneous implementation of social housing policies (Mehr Housing), has raised doubts that whether the population growth of new towns is inherent or is due to the social housing and high growth in metropolises? This uncertainty has complicated the conceptual and causal model of determinants of population growth of the cities. By secondary analysis of data from censuses and second hand sources, this paper aimed to investigate population growth and its determinants of new towns comparing to rival settlements, as rivals of new towns. Findings indicated that the correlation between time-travel and housing prices with population growth rate of the cities is affected by the mentioned conditions and most probably is recursive causality. Travel time shorter than 60 minutes does not have a significant effect on the growth, and increasing travel time to the mother city only has a negative effect on population growth when exceeds 60 minutes. Also, the direct correlation between housing prices and population growth is contrary to expectations and possibly indicates a recursive causality via the positive effect of population growth on increasing demand and housing price. The distance between the cities and the center of the metropolitan as a constant variable over time, has a negative effect on the population growth of the cities as expected, although positive effect of this variable shows a theoretically insignificant association, up to 50 km distance. Research details show that the new towns are completely different, as their population growth rate are unique and unprecedented. Improving land and housing status, as well as developing more convenient and faster public transportation to access the metropolis, can improve the population growth rate of new towns.