تحليل اثرات گردشگري مذهبي در توسعه پايدار نواحي روستايي از ديدگاه جامعه ميزبان(مورد پژوهش: منطقه نمارستاق- شهرستان آمل)

An Analysis of Religious Tourism in Developing Sustainable Rural Areas from the Viewpoint of the Host Population: A Case of Namarestagh and Amol

امروزه گردشگري به‌عنوان بخشي پويا و داراي ويژگي‌هاي بارز و منحصربه‌فرد، به يكي از بزرگ‌ترين و پرمنفعت‌ترين صنايع در اقتصاد جهان تبديل‌شده و به‌عنوان ابزاري جهت ايجاد تغييرات اجتماعي و اقتصادي در بسياري از نقاط روستايي كشورهاي درحال‌توسعه به اجرا گذاشته مي‌شود. در اين راستا گردشگري مذهبي، يكي از قديمي‌ترين گردشگري‌ها مي‌باشد كه بر اساس برآورد سازمان جهاني سفر و جهانگردي، 26 درصد از كل جريان‌هاي گردشگري را به خود اختصاص داده و داراي اثرات فراواني بر جامعه ميزبان مي‌باشد. ازاين‌رو در تحقيق حاضر، اثرات اين نوع گردشگري بر توسعه پايدار نواحي روستايي از ديدگاه جامعه ميزبان مورد بررسي قرار گرفته است. نوع تحقيق كاربردي و به‌صورت توصيفي- تحليلي انجام‌شده است. روش گردآوري اطلاعات به‌صورت كتابخانه­اي و ميداني (پرسشنامه و مصاحبه)، روش تجزيه‌وتحليل اطلاعات به‌صورت آمار توصيفي ( شامل فراواني، انحراف معيار و ميانگين) و استنباطي (آماره t تك نمونه‌اي، آماره t دوگروهي و رگرسيون خطي) مي‌باشد. جامعه آماري تحقيق خانوارهاي روستايي كه در روستاهاي منطقه نمارستاق (امامزاده عبدالمناف) شهرستان آمل قرار دارند، مي‌باشد، اين روستاها طبق سرشماري سال 1390، داراي 328 خانوار و 814 نفر جمعيت مي‌باشد، طبق فرمول كوكران تعداد نمونه لازم جهت تكميل پرسشنامه 177 خانوار محاسبه گرديد. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد، گردشگري مذهبي در بين شاخص‌هاي بعد اجتماعي (رضايت از خدمات آموزشي، افزايش مشاركت در امور اجتماعي روستا، ميزان اعتماد اجتماعي و رضايت از مسكن)، شاخص‌هاي بعد اقتصادي (كاهش بيكاري، تنوع منابع شغلي و رضايت از درآمد) و شاخص‌هاي بعد كالبدي (تمامي شاخص‌ها) تأثيرات مثبت داشته است.

Tourism as a dynamic industry has distinctive and unique features. In fact, it is one of the largest and most profitable industries in the world economy, as well as a tool for social and economic changes in many rural areas of developing countries. In this context, religious tourism which is one of the oldest tourism forms has been estimated to devote 26 % of the total tourism to itself and to have a lot of effects on the host society. Therefore, in the present research the effects of tourism on sustainable development of rural areas from the perspective of the host society have been studied. An applied and descriptive-analytical study was selected for this research. The instruments which were used for data collection included questionnaires and interviews the results of which were analyzed using descriptive tests, as well as one-sample t-test and linear regression. The population of the study consisted of rural families who were living in Namarestagh and Amol. According to the census in 2011, the villages understudy consisted of 328 families, totally 814 persons. The results of the study indicated that religious tourism is positively effective as far as such social indicators as satisfaction with educational facilities and housing, increased participation in social affairs; and rural and social trust; as well as economic indicators such as unemployment, job satisfaction, and diverse sources of income are considered.