بررسي پديدارشناسانه چهره زنان در سفرنامه‌هاي ايرانيان

هدف اين پژوهش بررسي پديدارشناسانه چهره زنان در سفرنامه‌هاي ايرانيان به فرنگ رفته در دو قرن بيستم و بيست و يكم بود . جامعه آماري، سفرنامه هاي ايرانياني بود كه به فرنگ رفته و بر اساس تاريخ كتابت و تحرير، سه سفرنامه ميرعبدالطيف شوشتري (1184شمسي)، ميرزاصالح شيرازي (1197شمسي) و ميرزاهادي علوي شيرازي (1193شمسي) به عنوان نمونه انتخاب شدند. طرح پژوهش توصيفي تحليلي است كه با روش كيفي و رويكرد پديدارشناسانه مورد بررسي قرار گرفت. اين سفرنامه‌ها بياني از نخستين مواجهه ايرانيان با جهان جديد مي‌باشند. بازنمايي تصوير زنان عصر جديد، يكي از مهم‌ترين عناصر معرفتي اين سفرنامه‌هاست كه با توجه به تحليل صورت گرفته، نتايج نشان داد كه؛ جامعه قاجاري جز تصويري از زن سنتي نمي‌شناخت، اما اين سفرنامه‌ها با معرفي و تصويرپردازي از زن مدرن، مقدمات آشنايي و حضور فرهنگي و اجتماعي زنان را در آن جامعه به هنگام مشروطيت فراهم كردند. دراين سفرنامه‌ها به همراه معرفي «زن فرنگي»، به بيان تحول نقش زنان همسريابي، تغيير ساختار خانواده، مسائل زنان و عنصر توانايي زن مدرن در برابر زن سنتي مورد توجه آن‌ها قرار گرفت. چنان كه هر كدام از سفرنامه‌نويسان با توجه به تجربه زيسته و پديداري خود، اين توانايي را در سه‌گانه ارزشي متفاوت «قباحت»، «بيعصمتي» و «كمال» درمي يابند. آن‌ها الگوي زن جديد را كه به مقام سوژگي و خودمختاري رسيده، حامل يكي از اين ارزش‌گذاري‌ها در تجربه پديداري خود مي‌بينند و در سفرنامه خود منعكس مي‌كنند.