عنوان مقاله :
شخصيت حماسي هماي چهرزاد در شاهنامه
پديد آورندگان :
حاجي رحيمي ، فاطمه دانشگاه قم - گروه ادبيّات فارسي
كليدواژه :
شخصيت حماسي , هماي چهرزاد , شاهنامه
چكيده فارسي :
هدف ازپژوهش حاضر، بررسي شخصيّت حماسي هماي چهرزاددخت بهمن درشاهنامۀ فردوسي است.جامعه مورد تحليل زنان شاهنامه مانند: ارنواز ، شهرنازوهماي دخترگشتاسب ميباشد. نمونه موردبررسي شخصيت هماي چهرزاد است. طرح پژوهش، روش توصيفي-تحليلي است كه بابررسي اساطير متأخر،بخشهاي فراموش شدۀاسطورۀ مادر «اردويسورآناهيتا» كنار هم ميگذاردوبه تحليل آن اساطير دست مييابد. براي جمعآوري دادهها از روش كتابخانهاي و فيشبرداري استفاده شد. نتايج نشان داد كه: در هر قومي، «اسطوره مادر» وجود دارد كه به نشانۀ وجدانِ فرهنگي قوم، ثابت ميماند و محو نشدني است. اين اساطير، منشأ و الگوي پيدايش اسطورههاي پس از خود هستند. اغلب موارد خودِ اسطورۀ «مادر» يا بخشي از عناصر سازندۀ آن بنابه دلايلي و در گذر زمان كم رنگ شده اند؛ اما اين اساطير بهطور كامل از بين نميروند، بلكه در طول تاريخ از حافظۀ ناخودآگاه جمعي در ضمن روايتهاي ديگر اساطيري بازآفريني و بازسازي ميشوند. و به اين نتيجه ميرسد كه احتمالاً شخصيّت اساطيري ايزدبانوي آب و باروري، اردويسوراناهيتا، در عصر حماسهها، بر اثر دو عامل اصلي و بديهي در تحّول اساطير؛ «اسطورهپيرايي» و «عامل شكستگي»، صفات و خويش كاريهاي خود را در چند شخصيّت كِهتر زميني توزيع و پراكنده كرده و سرانجام ويژگيهاي ماورايي و خدايي را فرونهاده است و در يكي از جلوههاي خود بهصورت هماي چهرزاد درآمده است.