عنوان مقاله :
روش شناسي علمي در جغرافياي سياسي
پديد آورندگان :
واثق ، محمود دانشگاه تهران - دانشكده جغرافيا , محمدي ، احد دانشگاه تهران - دانشكده جغرافيا
كليدواژه :
علم تجربي , روش شناسي علمي , رويكردهاي تبييني و تفهّمي , روش شناسي فرضي استنتاجي , جغرافياي سياسي
چكيده فارسي :
امروزه در جغرافياي سياسي با نوعي «كثرتگراييِ روش شناختي» كه ريشه در دو نگرش كلّيِ «تبييني» و «تفهّمي» دارند مواجهيم. پيامد اين قضيّه، بروز ابهام در جايگاه و هويّتِ علميِ جغرافياي سياسي بوده است. در اين راستا دو پرسش اساسي مطرح است؛ نخست آنكه روششناسيِ معتبر علمي كدام است؟ دوّم اينكه، چه موضعي در قبال كثرتگراييِ روششناختي در جغرافياي سياسي ميتوان اتّخاذ نمود؟ اين مقاله در قالب توصيفي-تحليلي(منطقي) و معرفت شناختي از موضع عقلانيّت انتقادي نگاشته شده و نتايج آن نشان ميدهد، برخلاف تصوّر رايج، روششناسيِ معتبرِ علمي در جغرافياي سياسي نه منطبق بر روش پوزيتيويستيِ سنّتي است و نه بر اساس روش شناسيهايِ تفهّمي و فراپوزيتيويستي، بلكه روشِ معتبر علمي در اين زمينه، روشِ فرضياستنتاجي به عنوان روشِ نهايي و واحدِ علوم تجربي نظير جغرافياي سياسي است. با اينحال، روشهاي ديگر بنا بر برخي نكات مثبتِ آنها، صرفاً در مرحلۀ گردآوريِ داده ها مورد استفادۀ جغرافياي سياسي قرار ميگيرند.