عنوان مقاله :
رويكرد سيستمي به شهر به مثابۀ يك سيستم سياسي-فضايي از ديدگاه كوهن و سوجا
پديد آورندگان :
بديعي ازنداهي ، مرجان دانشگاه تهران , حسيني نصرابادي ، نرجس سادات دانشگاه تهران
كليدواژه :
سيستم , شهر , سيستم سياسي شهر , كوهن , سوجا
چكيده فارسي :
در نگرش سيستمي، شهر بصورت نظامي يكپارچه ازسطوح فضايي مختلف، كه نشاندهنده نوعي پيوستگي متقابل ميان خرده سيستمهاي يك سيستم شهري است، مطالعه ميشود. به بيان ديگر، يك سيستم شهري درچارچوب رويكرد سيستمي، نه تنها از مجموعه سكونتگاههاي شهري تشكيل شده است، بلكه جريانها و روابط فضايي ميان شهرها را نيز دربرميگيرد؛ بطوريكه بهدليل ساختار و كاركردش در مقياسهاي گوناگون توسعه به ايفاي نقش ميپردازد. اين مقاله، با بهرهگيري از روش توصيفيتحليلي، به تبيين ديدگاههاي دو تن ازجغرافيدانان سياسي بزرگ يعني سائول برنارد كوهن و ادوارد سوجا در باره چگونگي مطالعه شهر به مثابه يك سيستم ميپردازد. نتايج اين تحقيق نشان ميدهند، از نظر كوهن، «سيستم سياسي» نقطۀ شروع تحليل فرايندهاي سياسي است زيرا فرايندها در درون آن عمل ميكنند؛ ازاين رو، اولاً، مفاهيم «فرايند» و «سيستم»، جداييناپذيرند. ثانياً، «نيروهاي اجتماعي» اساس سيستم سياسي شهر هستند زيرا با ايجاد تبادلات سياسي ، نهادها از طريق آنها عمل ميكنند و به محيط مربوط شكل ميدهند. درحاليكه، سوجا، ضمن توجه به دو سيستم فضايي و سياسي شهر براين باوراست، «سيستم فضايي شهر»، بخشي از فضاست كه به طور رسمي و كاركردي، از طريق الگودهي به ويژگيها و ساختاربندي جريانها و اهداف سازماندهي شده است. اما در عين حال، يك نظم جغرافيايي ذاتي در جامعۀ انساني وجود دارد؛ يك «آناتومي فضايي» از «رفتار انسان» و «سازمان اجتماعي» كه مشخصههاي قابل كشف و منظمي دارد. به همين جهت از نظر وي، نوعي نظم و ترتيب در سيستمهاي فضايي بويژه «سيستم سياسي شهر» متمركز است.