ارزيابي و تعيين مولفه‌هاي بيلان آب حوضه آبخيز گاماسياب

امروزه با توجه به اهميت شناخت و آگاهي از وضعيت بيلان آبي حوضه هاي آبخيز و تحليل رفتار هيدرولوژيكي حوضه ها خصوصا حوضه هاي بدون ايستگاه آبسنجي، جهت برنامه ريزي و اجراي طرح هاي آبي، لزوم استفاده از فناوري هاي نوين در پيش بيني مولفه هاي بيلان آبي بيش از پيش مشهود مي باشد. بر اين اساس در حوضه آبخيز گاماسياب (در جنوب استان همدان و كرمانشاه) با به كارگيري مدل هاي هيدرولوژيكي نظير WetSpa به كمك تكنيك هاي نرم افزاري همچون GIS مولفه هاي بيلان آب حوضه بر اساس طراحي شبكه سلولي شبيه سازي گرديد. نقشه هاي رقومي كاربري اراضي، بافت خاك، ارتفاعي و سري هاي زماني پيوسته دما، بارش، تبخير و تعرق و دبي در گام زماني روزانه ورودي هاي اصلي مدل مي باشند. مدل در هر شبكه سلولي با توجه به پارامترهاي موثر در بيلان آبي، موازنه بيلان آبي كل دوره را برقرار، و در ادامه مولفه هاي بيلان خصوصا رواناب را در حوضه شبيه سازي مي نمايد. واسنجي مدل براي 20 سال انتهايي دوره آماري (1370 تا 1389) و اعتبارسنجي مدل براي دوره 5 ساله ابتدايي (1365 تا 1369) لحاظ شده است. طبق نتايج شبيه سازي 20 درصد كل بارش حوضه به صورت رواناب كل از حوضه خارج شده كه با داده مشاهداتي در ايستگاه آب سنجي خروجي حوضه مطابقت دارد. در ادامه براي ارزيابي كارايي مدل، مقادير شبيه سازي شده در هر دو دوره آماري با استفاده از داده هاي مشاهداتي بارش، تبخير و دبي مورد مقايسه قرار گرفت. روش هاي آماري همانند معيار ارزيابي ناش ساتكليف نشان داد مدل WetSpa با دقت نسبتا خوبي (ضريب بالاي 60 درصد) مولفه هاي بيلان آبي نظير برگاب، ذخيره چالابي، نفوذ و مقدار رواناب خصوصا رواناب كل را در اين حوضه پيش بيني نمود.