آسيب‌شناسي اخلاق پژوهش دانشگاهي: مطالعه پديدارشناسي

زمينه: اخلاق در پژوهش الزاماتي براي كاربرد عملي اخلاق در تحقيقات علمي دارد و تمام تحقيقات علمي ممكن است در معرض چالش‌هاي اخلاقي قرار بگيرند. اين تحقيق كيفي با هدف آسيب‌شناسي اخلاق پژوهش در دانشگاه‌‌ها صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف كاربردي و در چارچوب رويكرد كيفي و با استفاده از روش پديدارشناسي توصيفي انجام گرفته است. جامعه آماري تحقيق شامل اعضاي هيات ‌علمي دانشگاه شهيد‌مدني آذربايجان هستند. 13 نفر از اعضاي هيات‌علمي به روش نمونه‌گيري هدفمند تا رسيدن به سطح اشباع نظري انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مصاحبه نيمه ساختاريافته عميق بوده و داده‌هاي حاصل از آنها با استفاده از روش هفت مرحله اي كلايزي تحليل و مقوله‌بندي شده‌اند. يافته‌ها: پس از پالايش داده‌‌ها سه مضمون اصلي و 14زيرمضمون استخراج گرديد كه مضامين اصلي عبارتند از: معضلات و آسيب‌‌هاي اخلاق پژوهش در دانشگاه‌‌ها، دلايل بروز معضلات موجود در حيطه اخلاق پژوهش دانشگاهي و راهكارهاي بهبود وضعيت اخلاق پژوهش دانشگاهي. نتيجه‌گيري: در حوزه اخلاق پژوهش دانشگاهي هم ضعف ساختاري وجود دارد و هم ضعف فرهنگي. ضعف ساختاري از آن جهت كه سيستم دانشگاهي براي اعضاي هيات‌علمي بستري فراهم كرده است كه براي بقا و ترفيع در اين سيستم چاره‌اي جز انجام پژوهش و مقاله‌نويسي نداشته باشد و از سوي ديگر شاخص‌هاي اخلاق حرفه‌اي و اخلاق پژوهش نيز به درستي براي آنها تبيين نمي‌شود.