تأثير حذف آهك بر ذرات و فرسايش‌ پذيري خاك (مطالعه‌ي موردي: حوضه‌ي جونقان استان چهارمحال و بختياري)

بافت خاك يا درصد نسبي ذرات شن، سيلت و رس با توجه به اينكه برخي از خصوصيات خاك نظير مقاومت خاك به فرسايش پذيري، نفوذپذيري، ظرفيت نگهداري رطوبت، CEC و رفتار خاك در مقابل شخم و ديگر عمليات خاك ورزي را منعكس مي سازد، اهميت زيادي دارد. محدوده ي مورد مطالعه با مساحت حدود 1715/4 هكتار، در كنار سد خاكي آيج، شرق شهرستان جونقان استان چهارمحال و بختياري واقع شده است. به منظور تحقيق، ۴۰ نمونه خاك دست خورده از منطقه جمع آوري، سپس نمونه ها در هواي آزاد خشك وكوبيده شد و بعد از عبور از الك ۲ ميلي متري، آزمايش هاي موردنظر بر روي آنها صورت گرفت. هدف از اين تحقيق، بررسي تأثير حذف آهك بر درصد اجزاي تشكيل دهنده ي خاك هاي سطحي و فرسايش پذيري منطقه ي مورد مطالعه است. براي بررسي تأثير حذف آهك بر اجزاي سازنده ي خاك ها، از روش آماري PairedSamples TTestدر سطح احتمال 0/05 استفاده شد. نتايج نشان داد كه حذف آهك بر روي درصد ذرات رس، سيلت و شن خيلي ريز تأثير معني داري داشته، اما بر روي شن تأثير معني داري نداشته است. همچنين نتايج تجزيه ي مكانيكي خاك پس از حذف كربنات كلسيم، نشان داد كه ميزان رس و شن خيلي ريز خاك ها عموماً با حذف كلسيم كربنات به طور معني داري كاهش يافته ، در صورتي كه ميزان سيلت خاك ها افزايش و شن خاك نيز تغيير معني داري پيدا نكرده است. اين مسئله با اين فرض قابل توجيه مي باشد كه كربنات كلسيم در اين خاك ها عمدتاً جزء بخش رس و شن خيلي ريز خاك بوده است كه با حذف كربنات كلسيم، ذرات شن خيلي ريز به ذرات سيلت تبديل و آهك در حد ذرات رس، به علت حل شدن از بين رفته است. در نتيجه با حذف كربنات كلسيم، ميزان رس و شن خيلي ريز كاهش و ميزان سيلت، افزايش مي يابد. لذا با حذف آهك، انتظار مي رود فرسايش پذيري خاك افزايش و در پي آن مقاومت خاك كاهش يابد.