امكان سنجي مناطق مستعد استحصال آب باران با استفاده از تحليل سلسله مراتبي در محيط GIS (مطالعه موردي: حوضه خسروآباد شهرستان سنقر)

تأمين آب مورد نياز مردم در مناطق خشك و نيمه خشك جهان از اهميت ويژه اي برخوردار است. بنابراين شناسايي محل هاي مناسب جهت احداث سيستم هاي جمع آوري آب باران يك گام مهم در راستاي به حداكثر رساندن آب قابل دسترس براي كشاورزي و ديگر مصارف محسوب مي شود. هدف از انجام اين پژوهش شناسايي مناطق مستعد جمع آوري و نفوذ آب باران به منظور احياء منابع آب و تقويت پوشش گياهي و استفاده در اكوسيستم هاي مختلف حوضه آبخيز خسروآباد با استفاده از روش تصميم گيري سلسله مراتبي بر پايه تحليل هاي مكاني در محيط GIS مي باشد. در اين تحقيق عوامل تأثيرگذار بر نفوذ و ذخيره آب باران در پروفيل خاك در حوضه آبخيز خسروآباد شهرستان سنقر مشخص شده و وارد فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) گرديد. شاخص هاي انتخاب شده با استفاده از پرسش نامه و توسط نظرات كارشناسان، اساتيد و صاحب نظران مجرب به روش گروهي طي فرآيند مهندسي ارزش و به روش انفرادي و مقايسه دو به دو ارزش گذاري شد. سپس ضرائب اهميت آن ها تعيين و جداول مقايسات زوجي تكميل گرديد. جداول تكميل شده نيز به روش بردار ويژه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. در اين راستا وزن معيارهاي هفت گانه پوشش گياهي، شيب، بارندگي، كاربري اراضي، گروه هاي هيدرولوژيك، طبقات ارتفاعي و فرسايش با استفاده از نرم افزار MATLABR2009a محاسبه و لايه هاي مورد نياز در محيطArc GIS10.3 تهيه گرديد. سپس با استفاده از روش شكست هاي طبيعي در محيط GIS به پنچ سطح بسيار مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب و بسيار نامناسب تقسيم شد. از 1855.67 هكتار مساحت كل حوضه آبخيز مد نظر، 862.06 هكتار در مجموع از سطح حوضه داراي پتانسيل مناسب و بسيار مناسب براي جمع آوري آب باران و 259.04 هكتار از سطح حوضه داراي پتانسيل نامناسب و بسيار نامناسب براي هدف مذكور هستند كه در واقع نشان دهنده ظرفيت بسيار بالاي اين حوضه جهت ذخيره و جمع آوري آب باران است. نتايج اين تحقيق نشان داد علاوه بر عامل بارندگي كه جزء عوامل اصلي مي باشد، دو عامل شيب و خصوصيات خاك از لحاظ گروه هاي هيدرولوژيك خاك به عنوان ديگر عوامل اصلي به منظور جمع آوري آب باران از بقيه فاكتورها امتياز و تأثير بيشتري دارند.